درمان ترس

درمان ترس | راههای غلبه ترسهای شدید

 

ترس چیست؟

ترس یکی از واکنش‌های طبیعی انسان در زندگیست. برخی از این ترسها برای زنده ماندنمان سودمند هستند و با بعضی بایستی کنار آمد و ساخت و زندگی کرد. این ترسها خود آگاه ویا نا خودآگاه روی زندگی تاثیر دارند.
در زندگی به منظور رشد و بلوغ، به دست آوردن تجربه وآموختن چگونگی زندگی و متکی به خود بودن، شناخت و حفظ خود، درک و مدیریت ترس  یک چالش مستمر زندگیست.

گاهی از پدیده‌ای می‌ترسیم و هراس آن مانع از زندگی طبیعی ما می‌شود؛ گاهی از بچگی از مساله‌ای ترس داشته ایم و نتوانستیم موضوع را در خود حل کنیم.

شاید ترس‌ها در زمانی بعنوان یک مریضی در فرد بررسی شوند و گاهی با مشاوره هایی کوتاه مدت و یا شناخت خود بتوان موضوع را حل کرد البته در این زمینه هم مانند موضوعات روانشناسی دیگر اشخاص به آسانی اظهار نظر میکنند و یا راهکارهایی را به اشتباه به اطرافیان خود توصیه می‌دهند ولی تمامی موضوعات روانشناسی بنوعی دیگر و از پایه و بنیان بررسی می‌گردد.

ترس از تاریکی (نکتوفوبیا Nyctophobia) چیست؟

ترس از تاریکی یا نکتوفوبیا (واژه‌ای با ریشه یونانی از کلمه نکتوس (nuktos) به معنای شب و فوبوس (phobos) به معنای ترس) ترس شدید و غیرمنطقی از تاریکی است. اشخاصی که هراس از تاریکی دارند امکان دارد تنها با فکر تنها بودن در یک محیط تاریک احساس بدی پیدا کنند .

وحشتی که شخص مبتلا شده به ترس از تاریکی وقتیکه در تاریکی قرار میگیرد حس میکند ، خیلی شدیدتر از احساس یک فرد عادی است. اشخاص نرمال بطور معمول نگران چیزی هستند که قادر نیستند در تاریکی ببینند، ولی فردی که نکتوفوبیا دارد متمایز است.

علاوه بر هراس از چیزهایی که قادر نیست ببیند، از خود تاریکی هم می‌ترسد. تنها بودن در تاریکی فرد را گرفتار وحشت، دلهره، و لرزیدن و عرق کردن میکند .

این نوع فوبیا امکان دارد در زندگی فرد سختی و ناراحتی زیادی ایجاد نماید چون فعالیت‌های شبانه فرد و انتخاب‌های او را محدود میکند . تقریباً همه کودکان چنین ترسی را تجربه میکنند.

بررسی‌های تازه نشان میدهد که حدود ۹۰٪ از کودکان انواع مشخصی از ترس را تجربه کرده و ترس از تاریکی رایج‌ترین ترس در کودکان در رنج وسیعی قرار دارد.

وقتی کودکان تا بزرگ‌سالی قادر نیستند بر ترسشان غلبه کنند، هراس تبدیل به فوبی (هراس) میشود که می‌تواند زندگی فرد را تحت تاثیر گذاشته و سبب اضطراب و نگرانی و کاهش بهره‌وری او شود.

درمان ترس از تاریکی

۱- مراجعه به روانشناس

رفتار درمانی شناختی: رفتار درمانی شناختی که به اختصار CBT نیز یاد میشود ، یک رویکرد روان‌درمانی برای درمان ترس است که عواطف ناکارآمد و رفتارها، فرایندها و مضامین شناختی ناسازگارانه را از مسیر تعدادی از روشهای سیستماتیک، روشن و هدف‌مدار نشانه می‌گیرد.

٢- مواجهه سازی

هم چنین در علم روانشناسی، مواجهه‌سازی و روبرو شدن تدریجی با موضوع هراس برای  درمان ترس و واقع شدن در معرض تاریکی همچنین یکی از راه حل‌هایی است که متخصصین رفتاردرمانی برای درمان ترس اشخاص از تاریکی به کار می‌گیرند.

٣- نگرشتان به تاریکی را اصلاح کنید

یکی از دلایلی که سبب هراس از تاریکی میشود ، این است که شما از آن یک غول، چیزی وحشتناک، رازی تاریک یا هر چیز منفی دیگری ساخته‌اید. چنانچه می‌خواهید به درمان ترس نائل شوید و بر ترستان غلبه کنید باید شروع کنید به تغییر این نگرش به نگرشی مثبت.

هر چیزی که در مورد تاریکی شما را اذیت میکند را یادداشت کنید و آن‌ها را با خودمرور کنید و تدریجا هر کدام را با نکته‌ای مثبت جایگزین نمایید.

4- پیش از رفتن به رخت‌خواب خود را آرام کنید

یک راه درمان ترس که کمک می کند بر ترستان غلبه کنید این است که پیش از رفتن به رخت‌خواب مدتی برای آرام شدن به خود اختصاص دهید. شما بایستی در کمترین حالت نیم ساعت پیش از خواب لوازم الکترونیک مانند رادیو و تلویزیون و … را خاموش کنید، از آشامیدن آشامیدنی‌های حاوی کافیین در بعد از ظهر پرهیز کنید و از هر کاریکه سبب دلواپسی و هراس در شما میشود مانند تماشای فیلم ترسناک یا اخبار ناراحت کننده دوری بجویید .

کاریکه برای شما لذت بخش و آرامش بخش است انجام دهید. این کار می‌تواند مطالعه برای زمانی کوتاه یا گوش کردن به یک موزیک ملایم باشد. رسیدن به آرام‌ترین حالت ممکن می‌تواند اضطرابی که موقع خاموش شدن چراغ‌ها حس میکنید کم‌تر کند. می‌توانید بخوابید و بر روی تنفستان تمرکز نمایید و با هر دم و باز دم یکی از اعضاء بدن تان را ریلکس نمایید.

5- خود را به تاریکی عادت دهید

نیازی وجود ندارد که تمام چراغ‌ها را همراه هم خاموش کنید تا به ترس از تاریکی غلبه کنید. اول اینکه بایست بدانید خوابیدن در تاریکی، خوابی عمیق‌تر و موثرتر را نسبت به خوابیدن در نور برای شما به همراه خواهد داشت. میتوانید این نکته را مرتبا برای خود یاد آوری کنید.

چنانچه همواره تمام چراغ‌ها را موقع خواب روشن می‌گذاشتید، حالا تلاش کنید اندکی پیش از خوابیدن آغاز به کم کردن تدریجی نور کنید. حتی میتوانید وقتی نیمه شب از خواب بیدار می‌شوید تعدادی دیگر از چراغ‌ها را خاموش کنید.

6- با ترس‌هایتان مواجه شوید

وقتی شب به رختخواب می‌روید، از خودتان بپرسید که حقیقتأ چه چیزی سبب ترستان میشود. چنانچه از کمد لباس، زیر تخت، پشت صندلی یا حتی گوشه اتاق می‌ترسید، بایست این مکان‌ها را چک کنید. به خودتان نشان دهید که هیچ چیز ترسناکی که شما را نگران کند وجود ندارد. در این حالت برای اینکه توانسته‌اید با ترستان مواجه شوید به  درمان ترس خود افتخار میکنید و می‌توانید خواب راحت‌تری داشته باشید.

چنانچه با همین ترس نیمه شب از خواب بیدارشدید به جای اینکه تمام شب را با دلواپسی سپری کنید می‌توانید باز از جایتان بلند بشوید و جاهایی را که شما را می‌ترساند دوباره چک کنید و حس بهتری پیدا کنید.

7- تمرین کنید که تنها بخوابید

چنانچه از تاریکی می‌ترسید، شاید دوست داشته باشید که پیش پدر و مادرتان و یا کنار خواهر یا برادرتان بخوابید ولی همواره این نوشته را در ذهنتان داشته باشید که چنانچه حقیقتأ می‌خواهید بر ترستان غلبه کنید باید یاد بگیرید که به تنهایی به رختخواب بروید.

چنانچه عادت کرده‌اید که با آنها بخوابید می‌توانید آرام آرام تنها خوابیدن را تمرین نمایید .

به عنوان مثال نصفی از شب را در مجاور آن‌ها و نیمی دیگر را تنهابخوابید و این موقع را به آهستگی بیشتر کنید. .

8- خجالت نکشید و ترس خود را بیان کنید

بخش زیادی از افراد بزرگسال احتمال دارد با چنین ترسی مواجه باشند.

هر کس امکان دارد ترس‌های خاصی داشته باشد.

شما باید به خود افتخار کنید که درباره خودتان صادق بوده‌اید و می‌خواهید با ترستان مواجه شوید و بر آن غلبه کنید.

بیان ترس‌ها برای دیگران سبب میشود که ما احساسمان را با بقیه شریک شویم و حس پشتیبانی از آنها بگیریم.

گاهی حتی احتمال دارد از راهنمایی و تجربه دیگران در این زمینه بتوانیم برای مناسب‌تر شدن وضعیت خود یاری بگیریم.

9- از یک متخصص کمک بگیرید

چنانچه تلاش‌های شما برای تسلط بر ترس از تاریکی به سرانجام نرسید و این هراس رویه زندگی معمولی شما را مختل کرد به روانشناس مراجعه نمایید تا با روش‌هایی که در اول اشاره شد به شما یاری رساند.

 

عوامل مؤثر در انواع ترس و شدت ترس

عوامل متعددی در ایجاد ترس مؤثرند که از بااهمیت‌ترین آن‌ها سن، جنس، تجارب گذشته، میزان رشد ذهنی، ارزشهای اجتماعی و فرهنگی و بالاخره درجه امنیتی است که کودک از آن بهره مند است

مسأله‌ی سن عامل با اهمیتی است و کودکان در سنین مختلف ترسهای متفاوتی دارند و امکان دارد ترسی برای سنی خاص متناسب و در سن بالاتر غیر معمولی شمرده گردد.

شمار هراس در کودکان با بالارفتن سن کاهش حاصل میکند و میزان و شدت آن در سه سالگی و یازده سالگی به اوج خود می‌رسد با این فرق که هراس در سه سالگی جنبه‌ی موقتی دارد یعنی اشخاص ، اشیاء و حیوانات موجود در محل موارد هراس او را شکل میدهند در حالیکه در سن یازده سالگی هراس بیشتر جنبه‌ی تعمیمی دارد یعنی کودک زمانی از چیزی ترسیده است و حالا آن را تعمیم می‌دهد، این نوع هراس غالباً با اضطراب و دلواپسی همگام است

عامل جنسیت نیز در نوع و میزان ترس اهمیت زیادی دارد. دختران نسبت به پسران ترس بیشتری نشان میدهند و نوع هراس در آنها نیز فرق میکند .دختران بیشتر از مار و موش و سوسک می‌ترسند ولی پسران از مورد انتقاد دیگران واقع شدن هراس دارند.

علت‌ ترس

ترس حاصل یادگیری است، یعنی کودک می‌آموزد که از اشیاء و اشخاص و فرصتهای ترسناک در زمینه‌های مختلف بترسد و این فراگیری محتمل است به صورت شرطی شدن کلاسیک، شرطی شدن عامل، فراگیری مشاهده‌ای و تقلید باشد.

ترس‌های خاص

تعداد زیادی از مردم از دیدن خون، ‌برخی حیوانات و حشرات و بلندی‌ها،مکان های بسته احساس ناراحتی میکنند. وقتی ترس به مرحله یی برسد که فردی را از گذراندن زندگی طوری که میخواهد، بازدارد، به این حالت «ترس خاص» گفته میشود . راه ها و درمان های اثربخشی وجود که می‌تواند اشخاصی را که دچار این مشکل اند، درمان کند.

چنانچه ترس شما بی مورد باشد و سبب مشکلات جسمی و روحی شما گردد، شما دارای یک اختلال اضطرابی بنام فوبیا هستید. نشانه‌های فوبیا شامل ترس غیرقابل کنترل ، تپش زیاد قلب،تنفس دشوار و گرایش زیاد برای فرار کردن از محل ترس‌آور می‌باشد.

---

یه پیشنهاد ویژه

مرکز مشاوره و کلینیک روانشناسی بوجیکا کادر روانپزشکی و روانشناسی  مجربی داره که شما می توانید از خدمات این متخصصین استفاده کنید.

همین حالا اقدام کن

---

مطالب پیشنهادی

تربیت فرزندان را از چه سنی شروع کنیم؟

شب ادراری کودکان و راههای درمان آن

درمان لکنت زبان

مرکز روانشناسی خوب در تهران