اختلال شخصیت چیست؟ انواع، تست و درمان آن

اختلال شخصیت چیست؟

 

دوستم سارا، مدتها بود که با اختلال شخصیت گرایش به افسردگی مبارزه می‌کرد. روزهایی که حال خوبی داشت، همه چیز عالی پیش می‌رفت. اما روزهایی که با احساس ناامیدی و نارضایتی دست و پنجه نرم می‌کرد، هیچی مثل قبل نبود.

سارا تمایل داشت برای مدت‌های طولانی تو خانه بمونه، با دوستاش و خانواده‌ش صحبت نکنه و حتی به کارش علاقه نشان نمی‌داد. برای رفع این احساس ناامیدی و افسردگی، به مصرف الکل و مواد مخدر رو آورده بود که باعث شده بود تو این شرایط، شخصیت‌ش دچار تغییرات شدیدی بشه.

سارا پس از سال‌ها دچار اختلال شخصیت بودن، تصمیم گرفت به مشاوره مراجعه کنه و تغییرات لازم تو زندگی‌ش را ایجاد کنه. تو همین رفتن و اومدنا با “کلینیک بوجیکا” آشنا شد و با پذیرش وضعیت خود و همکاری با مشاورای خبره “بوجیکا”، به تدریج شروع به یادگیری مهارت‌های رفتاری جدیدی کرد که به اونو در مقابله با احساسات ناراضی، راهنمایی کرد.

تو“کلینیک بوجیکا” یاد گرفت که در مقابله با اختلال شخصیت، صبر و تلاش برای بهبود، دو عامل بسیار مهم هستن. با ترک تمایل به استفاده از الکل و مواد مخدر، سارا موفق به کاهش شدید احساسات منفی و افسردگی خودش شد. رویه‌ی درمانی گروهی نیز به او کمک کرد تا مهارت‌های جدیدی را در مقابله با اختلال شخصیتی که داره، یاد بگیره.

با تلاش سارا و همکاری با مشاور، شخصیتش تدریجاً ثابت شد و عملکرد خودش رو بهبود بخشید. این نشون می‌ده که اختلال شخصیت قابل درمانه و اگر فرد مبتلا به ابن بیماری، به تلاش و همکاری با مشاور بپردازه، می‌تونه زندگی بهتر و پایدارتری را تجربه کنه.

 

اختلال شخصیت چیست؟!

 

تعاریف مختلفی برای شخصیت وجود دارد که به تعداد نظریه‌پردازان متفاوت است؛ زیرا هر فرد شخصیتی منحصربه‌فرد دارد. شخصیت به مجموعه‌ای از رفتارهای هیجانی و شناختی گفته می‌شود که در هر فردی متمایز است. این الگوهای رفتاری از کودکی تا نوجوانی شروع می‌شود و تا پایان زندگی فرد، پایدار و بادوام است. این خصوصیت‌ها ویژگی‌های اصلی شخصیت را تشکیل می دهند و شامل تعامل، نوع تفکر و احساسات بادوام هستند.

اختلال شخصیت به مجموعه‌ای از اختلالات روانی گفته می‌شود که شخصی که درگیر آن شده طرز تفکر و الگوهای رفتاری طولانی‌مدت و انعطاف‌ناپذیر دارد که با بقیه افراد متفاوت است و مانع سازگاری آن شخص با محیط و اطرافیان می‌شود و کارکردهای فرد را مختل می‌سازد. شروع آن به نوجوانی و جوانی برمی‌گردد. اختلال‌های شخصیت می‌تواند فرد را در دور و تسلسل باطلی گرفتار کند.

می‌توان گفت که نیمی از بیماران روانی را بیماران اختلال شخصیت تشکیل می‌دهند. این افراد در ارتباط با دیگران نیز دچار مشکل هستند؛ زیرا از نظر دیگران افرادی اعصاب‌خردکن و پرتوقع نامیده می‌شوند.

این اختلالات تمام ساختار وجودی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد و معمولاً درمان این بیماری بسیار دشوار و پیچیده است؛ زیرا افرادی که درگیر این اختلالات هستند، آن را انکار می‌کنند و درمان را قبول نمی‌کنند. به دلیل تسلط مناسبی که افراد بر واقعیت دارند نمی‌توان آن‌ها را روان‌پریش دانست.

اختلالات شخصیت بسیار مزمن و شایع هستند و تشخیص به‌موقع آن‌ها می‌تواند به درمان سریع‌تر آن کمک کند؛ زیرا این اختلال شخصیت کارایی افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد و باعث آسیب به دیگران می‌شود.
در موارد بسیاری مشاهده ‌شده است که این افراد از مراجعه به درمانگر و روان‌پزشک اجتناب می‌کنند و شاید زمان زیادی احتیاج دارید تا او را متقاعد کنید که برای درمان خود اقدام کند.

آنچه در مورد تمام اختلال‌ها یکسان است، این است که ریشه تمامی آن‌ها را باید در دوران کودکی فرد جستجو کرد. تقریباً تمامی اختلال‌ها از دوران کودکی و نوجوانی شروع ‌شده و تا بزرگ‌سالی ادامه پیدا کرده است.

 

انواع اختلال شخصیت

 

انواع اختلال شخصیت در سه دسته قابل‌ تقسیم بندی است:

 

1-دسته اول اختلالات شخصیت (دسته A):  عجیب‌وغریب، غیرعادی

 

• اختلال شخصیت پارانوئید

از مشخصات اصلی بیماران پارانویید می‌توان به شکاکیت و بی‌اعتمادی دائمی آن‌ها به تمام افراد اشاره کرد. افرادی که مبتلا به این اختلال بسیار متخاصم، خشمگین و کینه‌جو هستند، حتی مسئولیت احساسات خود را نیز قبول ندارند و آن را بر گردن دیگران می‌اندازند. این افراد در ارتباط‌گیری با دیگران بسیار مشکل دارند و به دلیل شکاکیت عمیقی که دارند، همیشه نگران این هستند که دیگران به آن‌ها آسیب بزنند.

مبتلایان پارانویید بر این عقیده هستند که دیگران قصد دارند که به آن‌ها آسیب بزنند و به همین دلیل از کسی پیروی نمی‌کنند و به کسی نزدیک نمی‌شوند. این افراد نسبت به دوستی‌های دیگران نیز سوءظن دارند و فاقد هرگونه احساس عاطفی و هیجانی هستند. درصد ابتلای آن در میان گروه‌های اقلیت، مهاجران و ناشنوایان شایع‌تر از بقیه افراد است.

این بیماری متأسفانه شاید تا آخر عمر درمان نشود و حتی می‌تواند مقدمه اسکیزوفرنی نیز باشد. این افراد مادالعمر در زمینه برقراری ارتباط با دیگران و در محیط کار و زندگی دچار مشکل هستند. روان‌درمانی می‌تواند برای این افراد مفید باشد. روان‌درمانی گروهی مهارت‌های اجتماعی آن‌ها را افزایش خواهد داد. همچنین درمانی که برای افرادی که با ترس و اضطراب درگیر هستند، می‌تواند انتخاب مناسبی باشد.

ناراحت شدن‌های بی‌دلیل، شک مداوم به همسر و شریک جنسی و عاطفی، کینه‌های شدید و ریشه‌دار، برداشت‌های عجیب از اتفاقات و حرف‌های دیگران از خصوصیت‌های بارز افراد مبتلا به پارانویید است. این افراد دائماً در حال عیب‌جویی از دیگران هستند و نسبت به آن‌ها رفتارهای بدبینانه دارند. حتی نزدیک‌ترین افراد به آن‌ها نیز در معرض اتهام قرار می‌گیرد. افراد درگیر در این اختلال بسیار کنترل‌گر هستند و مدام قصد دارند که دیگران و رفتارها و زندگی‌شان را تحت سلطه خود درآورند. زندگی با این افراد بسیار تلخ و شکنجه آور است و تحمل رفتارهای آن‌ها برای همسر غیرقابل تحمل است و اغلب زندگی مشترک ناموفقی دارند.

 

• اختلال شخصیت اسکیزوئید

این افراد را می‌توان درون‌گرای افراطی نامید. این افراد کمترین تمایل را به برقراری ارتباط با دیگران دارند. معمولاً از محیط‌های اجتماعی گریزان هستند و شغل ثابت برای آن‌ها بسیار عذاب‌آور است؛ زیرا از ارتباط با دیگران حس خوشایندی ندارند. کمتر پیش می‌آید که این افراد تن به ازدواج بدهند و هرچند که بعدازآن نیز زندگی مشترک موفقی نخواهند داشت. آنها تمایل دارند که در اتاقی تنها و به‌دور از هر تماس و ارتباطی با دیگران خلوت خود را داشته باشند. در این افراد علاقه مفرط به اشیای بی‌جان مشاهده شده است.

 

مبتلایان به این اختلال افراد سرد، نجوش، بی‌احساس، گوشه‌گیر و خویشتن‌دار هستند. آن‌ها حتی از ارتباط‌های اجتماعی ناراحت می‌شوند. زندگی در خیالات را دوست دارند و از محیط‌های واقعی و حتی ارتباط با همسر و خانواده خود نیز فراری هستند.
ریشه این اختلال را باید در کودکی فرد جستجو کرد و مانند همه بیماری‌های شخصیتی دیرپا است و درمان آن سخت است. این افراد برای رفع مشکل باید در جلسات روان‌درمانی و صحبت درمانی به‌طور مداوم شرکت کنند.

استفاده از داروهای محرک روانی و ضدافسردگی می‌تواند برای آن‌ها مفید باشد.
از ویژگی‌های رفتاری آن‌ها این است که فاقد اهداف و انگیزه هستند. ارتباط جنسی ناموفقی دارند. به ستایش و انتقاد دیگران هیچ احساسی ندارند. از بیان تمایلات خود امتناع می‌ورزند و افرادی سرد و بی‌عاطفه هستند و زندگی با این افراد بسیار عذاب‌آور و خسته‌کننده است.

 

• اختلال شخصیت اسکیزوتایپال

این افراد افکار عجیب‌وغریبی و روابط اجتماعی مخدوشی دارند. اغلب منزوی هستند و قادر به برقراری ارتباط با دیگران نیستند. برای خود دنیایی غیرواقعی دارند که سرشار از ترس و تخیلات کودکانه است. دچار افکار خیالی و متوهم گونه هستند. حتی ادعای ارتباط با افراد فرازمینی در این مبتلایان مشاهده می‌شود. این افراد در خیالات خود با این موجودات ارتباط برقرار می‌کنند. حتی اگر اتفاقی در زندگی این افراد رخ بدهد آن‌ها به دلایل عجیب‌وغریب ربط می‌دهند.

حتی این افراد احتمالاً دوره‌هایی از هذیان و توهم را نیز سپری می‌کنند. این افراد ممکن است همانند مبتلایان به پارانویید به شک و بدگمانی به دیگران مبتلا شوند. آن‌ها از زندگی لذت نمی‌برند و زندگی سرد و بی‌روحی دارند. افرادی بی‌عاطفه هستند که برای دوستی مناسب نیستند.
آن‌ها فکر می‌کنند که قادر به تله پاتی و غیب‌گویی هستند.

این مبتلایان بسیار از لحاظ روانی آسیب‌پذیر هستند و در معرض ابتلا به روان‌پریشی قرار دارند.استفاده از داروهای ضد روان‌پریشی به آن‌ها توصیه می‌شود. بهره بردن از روان‌درمانی نیز می‌تواند اوضاع روحی آن‌ها را بهبود ببخشد.
از خصوصیت رفتاری بارز افراد مبتلا به این بیماری این است که باورهای عجیب‌وغریبی دارند. طرز لباس پوشیدن و حتی صحبت کردن آن‌ها با بقیه متفاوت است. این افراد به جز خانواده خود دوستان نزدیک و صمیمی ندارند.

2-دسته دوم اختلالات شخصیت (دسته B): نمایشی، هیجانی و غیرمعمول

 

• اختلال شخصیت ضد اجتماعی

این اختلال با نام های سوسیوپاتی و پسیکوپاتی و سایکوپت نیز شناخته می‌شود. افرادی که دارای این اختلال هستند از آسیب زدن به دیگران هیچ شرم و ناراحتی ندارند. این افراد از عشق ورزیدن به دیگران ناتوان هستند و دارای خصوصیت‌های نامناسب بسیاری از جمله ریاکاری، غیرقابل ‌اعتماد بودن و دروغ‌گویی هستند. این افراد از همدلی با دیگران ناتواند و مسئولیتی در قبال عمال و رفتارهای خود قبول نمی‌کنند و احساس خودبزرگ‌بینی نسبت به همنوعان خود دارند.

برای تشخیص این اختلال باید مصاحبه‌ی پرفشاری با آن‌ها انجام داده باشید. اگر سابقه زندگی آن‌ها را بررسی کرده باشید حتماً فرار از مدرسه، فرار از خانه، دزدی و دعوا و سو مصرف مواد و اعمال غیرقانونی بسیاری را مشاهده خواهید کرد. آن‌ها از انجام اعمالی که به دیگران آسیب بزند هیچ ابایی ندارند. لاابالی‌گری جنسی، همسر آزاری، کودک‌آزاری برای آن‌ها موضوعی بسیار معمول و عادی است.

نشانه‌های این اختلال از کودکی آغاز می‌شود و تا بزرگ‌سالی ادامه دارد. برای اینکه به‌طور قاطع نظر دهیم که فردی دارای اختلال ضداجتماعی است باید دارای دو نشانه باشد؛ اول اینکه در این رفتارها سابقه داشته باشد و دوم اینکه این رفتارها حداقل سه نوع در آن شخص بروز کرده باشد.

درمان افرادی که دچار این اختلال هستند تقریباً سخت است؛ چون در برابر آن مقاومت می‌کنند. برای درمان باید آن‌ها بستری کنیم و محدودیت‌هایی را برای او اعمال کنیم. دارودرمانی برای اضطراب و خشم آن‌ها ضروری است.
از مشخصات بارز آن‌ها عدم مسئولیت‌پذیری است. آن‌ها به هیچ تعهدی پایبند نیستند و از به مخاطره انداختن دیگران لذت می‌برند. پرخاشگری خود را با دعوا و خشونت به نمایش می‌گذارند.

• اختلال شخصیت مرزی

این اختلال اسکیزوفرنی موقت نیز نامیده می‌شود. در این حالت فرد دارای نوعی بی ناپایداری در حالت عاطفی و خلق‌وخو است. این افراد دارای نوعی افسردگی خاص هستند که بااحساس پوچی همراه است.

این افراد نوعی بی‌ثباتی در هویت خوددارند. هر از چند گاهی با حالت‌های خودزنی و تهدید به خودکشی وارد عمل می‌شوند. احساس پوچی همیشه همراه آن‌ها است. این افراد همیشه در حالت بحران به سر می‌برند. چرخش‌های بسیار سریعی در خلق‌وخوی آن‌ها اتفاق می‌افتد که شگفت‌انگیز است. در لحظه‌ای ممکن است دچار خشم باشند و بلافاصله در حالتی غمگین و افسرده فرو بروند. ممکن است دچار روان‌پریشی کوتاهی نیز بشوند.

خشم آن‌ها ممکن است به دو صورت بروز کند؛ بیرونی و درونی. در حالت بیرونی قصد دارند که به دیگران آسیب بزنند و با شکستن اشیا و آسیب زدن به افراد خشم خود را بروز دهند و در حالت درونی با حالت خودکشی و شبه‌خودکشی رفتار خود را به نمایش می‌گذارند.
این افراد در روابط بین فردی نیز ناموفق هستند. چون احساس خصومت و وابستگی از احساس‌های غالب آن‌ها نسبت به دیگران است. این افراد تحمل تنهایی را ندارند و ممکن است برای پر کردن خلأ خود به‌طور دیوانه‌وار به کسی وابسته شوند تا احساسات خود را ارضا کنند.

مبتلایان به این اختلال شخصیت، نسبت به درمان مقاوم هستند و طوفان‌های عاطفی بسیاری را سپری می‌کنند. روان‌درمانی و دارودرمانی توأم شاید نتایج بهتری را در برداشته باشد. داروهای ضدافسردگی و ضد روان‌پریشی برای درمان آن‌ها مفید است.
از ویژگی‌های بارز شخصیتی آن‌ها این است که همیشه ترس از طرد شدن از سوی عزیزان خود را دارند. اغلب دارای سطح شدیدی از اضطراب و خشم و غم هستند. همیشه قصد خودآزاری و آسیب رساندن به خود را دارند.

 

• اختلال شخصیت نمایشی

افرادی که درگیر این اختلال هستند معمولاً در طول روز رفتارهای نمایشی از خود نشان می‌دهند. رفتارهای این افراد اغلب نمایشی و پرزرق‌وبرق است ولی توان حفظ رابطه عمیق و دل‌بستگی پایدار را ندارند. این افراد همیشه در پی جلب توجه بقیه هستند. باید همیشه و در هر جمعی در مرکز توجه باشند و در غیر این صورت رفتارهای خشونت‌آمیز از خود نشان می‌دهند.

این اختلال در زنان شایع‌تر است. پرداختن به مسائل جنسی و رفتارهای اغواگرانه از خصوصیت‌های رفتاری آن‌ها است. روابط این افراد نیز سطحی و زودگذر است. با بالا رفتن سن ممکن است علائم کمتری در آن‌ها مشاهده ‌شود هرچند ممکن است این تغییر ظاهری باشد نه واقعی.

این افراد دوست دارند موردتوجه قرار بگیرند و تمام اقداماتی که در طول زندگی انجام می‌دهند برای رسیدن به این هدف است. اغلب از به نمایش گذاشتن جسم خود برای رسیدن به این هدف استفاده می‌کنند. گفتار آن‌ها سبک و بی‌محتوا است. این افراد به‌راحتی تحت تأثیر دیگران قرار می‌گیرند.
روش درمان این اختلال روان‌کاوی و روان‌درمانی است.

از ویژگی‌های بارز افراد درگیر این اختلال تصمیمات دور از عقل و عجولانه است. این افراد معمولاً تحمل انتقاد را ندارند و سریع ناامید می‌شوند. اغلب هدف‌ها و کارهای آن‌ها نیمه‌کاره رها می‌شود. آن‌ها به دیگران هیچ احساس واقعی ندارند. رفتارهای آن‌ها در هر زمینه‌ای کودکانه است.

 

• اختلال شخصیت خودشیفته

افراد درگیر این اختلال خودبزرگ‌بین هستند. فکر می‌کنند که از هرجهتی بی‌نظیر و خاص هستند. توقع آن‌ها از دیگران بسیار بالا است و خود را فردی عالی ‌مقام می‌دانند که دیگران باید در برابر آن‌ها خضوع و خشوع داشته باشند و نیازهای آن‌ها را برآورده کنند. اگر احساس کنند که فردی از آن‌ها بهتر و موفق‌تر است احساس غم و ناراحتی دارند. رفتارهای آن‌ها با دیگران تحقیرآمیز و استثمار گونه است.

در برابر انتقادهایی که به آن‌ها می‌شود بی‌اعتنا هستند؛ زیرا خود را شخص منحصربه‌فردی می‌دانند. البته اعتمادبه‌نفس آن‌ها شکننده و کاذب است و در اصل دچار افسردگی عمیقی هستند.
افراد دچار اختلال خودشیفته در چند دسته قرار می‌گیرند؛ خودشیفته عاشق‌پیشه، خودشیفته نخبه‌گرا، خودشیفته غیراخلاقی و خودشیفته جبرانی جزو انواع این اختلال شخصیتی هستند.

این اختلال صعب‌العلاج و تقریباً مزمن است. برای درمان آن باید از درمان شناختی و رفتاری استفاده کرد و درمانگر باید وقت زیادی صرف ایجاد ارتباط با شخص مبتلا کند. مصرف داروهای ضدافسردگی نیز برای این افراد توصیه می‌شود.

از خصوصیات بارز افراد مبتلا به این اختلال خودمحوری، غرور بیش‌ازحد و مطالبه گری آنان است. این افراد روابط عاطفی و فردی موفقی را تجربه نمی‌کنند. به‌شدت به دیگران و جایگاه آن‌ها حسادت می‌کنند. آن‌ها دچار احساس ناامنی و آشفتگی درونی هستند و قادر به کنترل احساسات خود نیستند. خیال‌پردازی‌های آن‌ها در مورد موفقیت، جایگاه و شغل و حتی همسر آینده خودشان بسیار اغراق‌آمیز و رؤیایی است. برای افراد مبتلا به این اختلال دیگران هیچ اهمیتی ندارند.

3-دسته سوم اختلالات شخصیت (دسته C): دلهره و اضطراب

 

• اختلال شخصیت اجتنابی

این افراد دچار انزوا و گوشه‌گیری شدید از جامعه هستند. شاید بتوان گفت که این افراد خجالتی‌ند ولی غیر معاشرتی نیستند، هرچنداز قرار گرفتن در موقعیت‌های اجتماعی واهمه دارند. این افراد در تعامل‌های اجتماعی بسیار بیمناک و بسیار آسیب‌پذیر هستند.

دلهره‌ای که در وجود آن‌ها سایه افکنده ترس از طرد شدن و تمسخر از سوی دیگران است. ویژگی اصلی شخصیت افراد اجتنابی کمرویی بیش‌ازحد آن‌ها است.
آن‌ها در هیچ رابطه و صحبتی شروع کننده نیستند و از قرار گرفتن در موقعیت‌های اجتماعی گریزان هستند. آن‌ها در مورد مشکلات احتمالی که ممکن است در کارها و روابط پیش بیاید اغراق می‌کنند. احساس خودکم‌بینی و حقارت نسبت به بقیه مهم‌ترین حسی است که آن‌ها در درون خود تجربه می‌کنند.

برای درمان این بیماران باید از جلسات روان‌درمانی آغاز کرد. جرئت آموزی به آن‌ها دارای اهمیت زیادی است. باید برای اضطراب و افسردگی آن‌ها تدبیری اندیشیده شود.
از ویژگی‌های بارز افراد مبتلابه این اختلال می‌توان به عزت‌نفس پایین آن‌ها اشاره کرد. آن‌ها به دلیل عدم اعتماد به دیگران هیچ رابطه‌ای را شروع نمی‌کنند و هیچ لذتی را از زندگی تجربه نمی‌کنند. گرفتن تصمیم‌های مهم برای آن‌ها سخت و طاقت‌فرسا است.

 

• اختلال شخصیت وابسته

در این اختلال افراد به‌شدت تحت تأثیر دیگران هستند. به خود اطمینانی ندارند و مسئولیت‌های زندگی خود را قبول نمی‌کنند و سعی در فرافکنی دارند. بسیار بی‌اراده و متکی به دیگران هستند. آن‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که بدون دیگران قادر به تصمیم‌گیری نیستند و نمی‌توانند زندگی خود را اداره کنند.

این افراد قادر نیستند که به‌تنهایی کاری را شروع کنند و وابسته به دیگران هستند. کمبود اعتماد به نفس در این افراد بی داد می‌کند و باید برای تمامی تصمیمات کوچک و بزرگ مورد تائید دیگران قرار بگیرند. بعد از یک شکست در رابطه به‌سرعت سراغ رابطه دیگر برای جبران آن می‌روند.

این افراد حتی از حل مسائل معمول زندگی خود نیز عاجز هستند و آن را به دوش دیگران می‌اندازند. اغلب افراد درگیر این اختلال برای درمان نیاز به انگیزه دارند.
رفتاردرمانی، جرئت آموزی، خانواده و گروه‌درمانی می‌تواند برای آن‌ها مفید باشد و قدمی روبه‌جلو برای درمان آن‌ها باشد.
برای درمان افسردگی و اضطراب آن‌ها نیاز به دارودرمانی است. این افراد درگیر حملات پانیک به خاطر ترک از جدایی هستند.

 

• اختلال شخصیت وسواسی-جبری

افراد درگیر این اختلال به‌شدت درگیر نظم و وسواس هستند. اشخاصی که درگیر این اختلال هستند کمال‌گرایی مطلقی دارند. رفتارشان خشک و بدون انعطاف است که می‌خواهند تمام کارهای خود را بدون کمترین عیب و نقصی انجام دهند و با این کار به خود و دیگران فشار زیادی را وارد می‌کنند.

آن‌ها حتی در دور ریختن اشیا بی‌مصرف نیز وسواس شدیدی دارند و در امور اقتصادی خساست بسیاری را به خرج می‌دهند. افراد درگیر در این اختلال بسیار بی‌احساس هستند و در برخورد با دیگران بی خشک و بی‌روح می‌باشند و دیگران از ارتباط با آن‌ها هیچ لذتی نمی‌برد.

در تمام کارها باید عالی باشند و هیچ خطایی را از خود و دیگران قبول نمی‌کنند. برنامه‌ریزی سرسختانه‌ای برای خود دارند و به‌هیچ‌وجه برنامه خارج از زمان‌بندی خود را قبول ندارد. زندگی با این افراد بسیار سخت و طاقت‌فرسا است، به همین دلیل دوستان زیادی ندارد؛ چون بقیه از بودن در کنار آن‌ها احساس لذت و شادکامی نمی‌کنند و پذیرش رفتارهای سخت‌گیرانه آن‌ها حتی برای نزدیکانشان قابل هضم نیست.

درمان این افراد باید از طریق گروه‌درمانی و روان‌درمانی انجام بگیرد. این افراد بسیار موفق و معاشرتی هستند و می‌توان از رفتاردرمانی به نتایج خوبی دست پیدا کرد.
آنچه در رفتار آن‌ها بارز است آشفتگی‌های رفتاری آن‌هاست و می‌توان گفت که آن‌ها همیشه نگران تمام جزییات هستند و این برای خودشان و دیگران بسیار آسیب زننده است. این اختلال در مردان بیشتر شایع است. تیپ شخصیتی آن‌ها بسیار سرد، خشک و بی‌روح است. مردم از هم‌جواری با آن‌ها فراری هستند. نگه‌داشتن حد وسط در روابط برای آن‌ها بسیار مشکل است.

 

دلایل ابتلا به اختلال شخصیت

 

شخصیت هر فرد را می‌توان درواقع شیوه نگاه او به جهان دانست. تلفیقی منحصربه‌فرد از افکار، احساسات و رفتارهای هر فرد بیانگر شخصیت اوست. معمولاً علت مشخصی برای اختلال شخصیت وجود ندارد، اما محققین عقیده دارند که عوامل وراثتی و محیطی در شکل‌گیری آن نقش دارند که در ادامه به آنها می‌پردازیم:
ژنتیک
نقش والدین در شکل‌گیری بیماری‌های روانی و برخی اختلالات غیرقابل انکار است؛ زیرا ژن و وراثت در انتقال ویژگی‌های شخصیتی نقش دارند. این ویژگی‌ها خلق‌وخوی افراد را تشکیل می‌دهند. ژنتیک نقش مهمی در سلامت روان فرد و جامعه دارد.

سابقه بیماری‌های روانی در خانواده

 

اگر والدین یا یکی از نزدیکان درجه یک فرد مبتلا به یکی از بیماری‌های روانی باشد، امکان درگیر شدن او با اختلالات شخصیت بیشتر بقیه افراد است.
محیط زندگی کودک و زندگی خانوادگی توأم با خشونت
اینکه کودکی فرد در چه محیطی سپری شده است و روابط اعضای خانواده باهم به چه شکلی بوده است در ابتلا به اختلال شخصیت به شدت تأثیرگذار است. کودکانی در محیط‌های خانوادگی سرد و بی‌عاطفه و همراه با خشونت و کشمکش اعضای خانواده، به‌خصوص پدر و مادر زندگی کرده‌اند، در بزرگ‌سالی بیشتر از سایر افراد در معرض اختلالات شخصیتی و افسردگی قرار دارند.

 

تشخیص اختلال شخصیت چگونه صورت می‌پذیرد؟

 

اگر فردی برای تشخیص این اختلالات به روان‌پزشک و مراکز مشاوره و روان‌درمانی مراجعه کنند، راه‌هایی برای تشخیص این اختلال‌ها وجود دارد که پیش روی افراد قرار داده می‌شود که اغلب شامل اقدامات زیر می‌شود:

• انجام معاینات جسمانی
• ارزیابی روان‌پزشکی از فرد مراجعه ‌کننده
• تشخیص به کمک راهنمای DSM-5.

 

• انجام معاینات جسمانی

گاهی شاید برای تشخیص اختلال‌ها نیاز به معاینه پزشکی باشد. در این روش از طریق بررسی وضعیت سلامت جسمانی فرد می‌توان به نوع اختلال‌ها دست‌ یافت. احتمال دارد فرد اخیراً درگیر مشکلاتی شده باشد که زندگی روانی او را تحت تأثیر قرار داده باشد. در این روند از فرد مراجعه ‌کننده آزمایش خون و الکل نیز گرفته می‌شود.

• ارزیابی روان‌پزشکی از فرد مراجعه ‌کننده

در برخی موارد ممکن است برای تشخیص اختلال‌ شخصیت از پرسش‌نامه‌هایی استفاده شود.اگر بیمار مشکلی با این موضوع نداشته باشد، اعضای خانواده و نزدیکان هم می‌تواند در تشخیص و رسیدن به نتیجه‌ درست به روان‌پزشک کمک کنند.

• تشخیص به کمک راهنمای DSM-5

یکی دیگر از روش‌های تشخیص اختلال استفاده از راهنمای تشخیص مشکلات روانی یعنی DSM-5 برای ارزیابی وضعیت بیماران و رسیدن به نتیجه‌گیری درباره درمان آن‌ها است. نتیجه این تشخیص برای رسیدن به نتیجه قطعی مهم است.

 

مقالات مرتبط: