چه زمانی به مشاوره درسی نیاز داریم؟
تحصیل و فارغ شدن از آن، راهی است که هر دانش آموز باید آن را خواسته یا ناخواسته طی کند، اما در این مسیر چالش هایی وجود دارد که مشاوره درسی می تواند گره گشا باشد. هر دانش آموز ی امکان دارد در مراحل تحصیل خود دچار مشکلاتی مانند افت تحصیلی یا سایر چالش ها شود و نیازهای مختلفی نیز احساس کند؛ بنابراین یک مشاوره درسی می بایست برای یاری رساندن در چنین مواقعی، در دسترس دانش آموزان و والدین آن ها باشد.
اما آیا برای هر نوع مشکل تحصیلی باید به مشاوره تحصیلی مراجعه نمود؟ دقیقا چه زمانی به مشاوره درسی نیاز داریم؟ اما پیش از آن، مشاور درسی کیست؟ یک مشاوره درسی چه تاثیری روی عملکرد دانش آموزها دارد؟ در ادامه با ما همراه باشید تا با مشاور درسی، وظایف آن، نحوه کار او و تاثیر آن روی پیشرفت درسی دانش آموزان آشنا شوید.
مشاور درسی (تحصیلی)
مشاوره درسی یک شاخه از خانواده بزرگ مشاوره است و به دانش آموزان جهت یافتن مسیر تحصیلی خود کمک می کند. یک دانش آموز در هر مقطع تحصیلی می تواند مشاوره تحصیلی دریافت نماید. همچنین با انتخابی مناسب و مطمئن، آینده تحصیلی و شغلی خود تضمین کند.
تحصیل در دنیای امروز، بیش از قبل تخصصی شده است. امروزه ورود به هر شغل مستلزم داشتن اطلاعاتی دقیق از آن و برنامه ای برای پیمودن مسیر است. دانش آموزان باید برای آینده خود هدف گذاری کنند؛ یعنی اهدافی بلند مدت و کوتاه مدت مشخص نمایند تا بدانند از منابع چگونه استفاده کنند. کسب علم و ادامه آن نیز به همین شکل است.
همان گونه که عنوان شد، مشاوره درسی یکی از زیر مجموعه های روانشناسی است که در سال های اخیر اهمیت بیشتری پیدا کرده است. در مشاوره تحصیلی به دانش آموزان کمک می شود تا با توجه به استعداد، علاقه و توانمندی های خود مسیر تحصیلی مناسب را انتخاب نمایند. سپس راهکارهایی در رابطه با موفقیت تحصیلی به آن ها ارائه می شود. در نهایت به مشکلات ایجاد شده در این مسیر رسیدگی خواهد شد.
مشاوره تحصیلی با هدف کمک و راهنمایی دانش آموزان جهت انتخاب رشته تحصیلی و دانشگاهی نیز انجام می شود. این انتخاب با توجه به مواردی مانند هوش، استعداد، علاقه و نقاط ضعف و قوت هر دانش آموز انجام می پذیرد. در این راه عواملی مانند ریز نمرات، تنوع رشته ها و شرایط جامعه نیز تاثیرگذار است. یک مشاور تحصیلی در این زمینه توسط تست های مختلف استعداد هر دانش آموز را می سنجد.
مشاوران تحصیلی باید بتوانند با معلمان، مدیران و والدین دانش آموزان تعاملی سازنده برقرار کنند؛ زیرا وظیفه اصلی یک مشاور، تصمیم گیری با مراجع عنوان شده است و نه برای آن ها. به همین علت مشاوران با برقراری یک رابطه دوستانه، تصمیم گیری، بررسی و تحلیل مشکلات را آسان خواهندکرد.
همچنین یک مشاور با ایجاد روابطی سازنده بین دانش آموزان و اجتماع، به تقویت اعتماد به نفس و هدف گذاری آن ها کمک می کند. همچنین کاهش اضطراب، کمک به انتخاب شغل، فراهم کردن منابعی جهت توسعه و رشد فردی نیز از دیگر کمک های مشاور به دانش آموزان است.
وظایف مشاور درسی
در بالا به شکل کلی، وظایف یک مشاور درسی عنوان شد. اما موارد زیر تمامی وظایف و کمک های یک مشاور تحصیلی را بیان می کند:
- ارائه شیوه های مطالعه، یادگیری و برنامه ریزی درسی، یادداشت برداری حین آموزش، خلاصه نویسی و نحوه پاسخ به سوالات
- بررسی عوامل افت تحصیلی یک دانش آموز که در اثر عوامل بیرونی مانند خانواده و مدرسه است. همچنین عوامل درونی مانند سلامتی جسم و روان، انگیزه، عدم آشنایی با روش های مطالعه و نوع برنامه ریزی
- شناخت مشکلات ذهنی مانند اختلالات، افسردگی، اضطراب و در صورت نیاز ارجاع به روان پزشک
- تشخیص دادن اختلال در یادگیری که گاهی اوقات پایین بودن IQ محسوب می شود
- درک نحوه یادگیری دانش آموز و هدایت او به سوی شیوه های مطالعه درسی مناسب
- تشخیص و آموزش رفتار های متناسب با دانش آموز به والدین
- تسهیل مسیر موفقیت تحصیلی یک دانش آموز با استفاده از ترفند های روانشناسی و تجربیات قبلی
- شناسایی توانایی ها و امکانات در دسترس دانش آموزان
- برقراری ارتباط بین دانش آموز با معلم، خانواده، و مسئولین مدرسه
- تسریع در مطالعه و موفقیت در آزمون ها با آموزش صرفه جویی در وقت و زمان
- راهنمایی والدین جهت شناسایی استعداد ها، توانایی ها و اختلالات احتمالی فرزند شان
- بهبود تمرکز و تقویت حافظه دانش آموزان و ارائه یک برنامه غذایی مناسب جهت افزایش عملکرد حافظه و کاهش خستگی ذهن
- آموزش مهارت هایی مانند آمادگی برای آزمون، مدیریت استرس، کاهش اضطراب امتحانات و مدیریت زمان
مهارت های یک مشاور درسی
امروزه افراد زیادی هستند که پس از فارغ التحصیلی، به عنوان یک مشاور درسی مشغول به کار می شوند، اما شاید همه آن ها توانایی ارائه مشاوره تحصیلی به دانش آموزان را نداشته باشند. شخصی می تواند یک مشاور یا راهنمای درسی باشد که خصوصیات زیر را داشته باشد:
برخورداری از علم و دانش کافی
یکی از مهم ترین خصوصیات یک مشاور کار بلد، آموزش نحوه صحیح مطالعه به دانش آموزان است. این فرد باید به تکنیک های مطالعه و یادگیری، نحوه یادداشت برداری، خلاصه نویسی و طرز پاسخ سوالات امتحانات مسلط باشد. همچنین بتواند دانش و مهارت های خود را به سایر افراد منتقل نماید.
توانایی آموزش مدیریت زمان و مطالعه
گاهی اوقات تصور دانش آموزان این است که پیوسته درس خواندن و باز بودن همیشگی کتاب در جلو آن ها تضمینی برای موفقیت شان است. اما این شکل از مطالعه اشتباه است. درس خواندن و یادگیری آن باید به صورت هدفمند باشد. شاید شما در زمانی کوتاه درس های عقب افتاده زیادی داشته باشید.
یا این که با وجود مطالعه زیاد در امتحانات عملکرد ضعیفی داشته باشید و نتوانید زمان خود را مدیریت کنید. تمامی مشکلات عنوان شده را می توان با دریافت مشاوره درسی از فردی متخصص و با تجربه رفع کرد. یعنی می توان در کم ترین زمان انتظار بهترین نتیجه را داشت.
ارائه مشاوره در زمینه کنترل استرس و احساسات
یکی دیگر از مسائل مهم دانش آموزان در زمان تحصیل و امتحانات، کنترل استرس و احساسات است. یک مشاور درسی مجرب باید بتواند مدیریت این استرس ها را آموزش دهد. مشاور تحصیلی می بایست شیوه های مدیریت استرس در زمان درس خواندن یا آزمون ها را به دانش آموز یاد دهد.
برقرار کردن ارتباط دوستانه با دانش آموزان و والدین آن ها
همان گونه که اطلاع دارید، خانواده نقش موثری در پیشرفت تحصیلی فرزند خود دارد. یک خانواده ناآگاه و پرتنش و همچنین خانواده ای که ارتباط مناسبی با فرزند خود ندارد، شاید سبب آسیب رساندن به تحصیل او شود. یک مشاور خبره باید این گونه مشکلات را شناسایی کند و با خانواده دانش آموز برای حل این مشکلات تعامل کند.
رفتار مناسب و انگیزشی با دانش آموزان
دشوارترین کار در زمان تحصیل و خصوصا در سال کنکور، حفظ روحیه و ایجاد انگیزه در دانش آموزان است. بسیاری از دانش آموزان در اوایل تحصیلی با انگیزه زیاد به درس خواندن روی می آورند، اما با گذشت زمان شور و شوق خود را از دست می دهند. یک مشاوره درسی اصولی با یک مشاور با سابقه باید بتواند انگیزه های لازم را در همه دانش آموزان ایجاد کند.
همچنین او را قانع سازد که نتیجه تلاشش، موفقیت است. آن مشاور باید در هر موقعیت صادقانه صحبت کند و همیشه یک دانش آموز را امیدوار نگه دارد.
مسئولیت پذیری بالا
یک مشاور تحصیلی با تجربه این نکته را می داند که درس خواند در سال کنکور، یکی از مهم ترین مقاطع زندگی هر فرد است. آن مشاور باید این مسئولیت سنگین را بپذیرد. بعضی از مشاور های تازه کار تصور می کنند فقط باید هفته ای یک بار تماس بگیرد و با دانش آموز صحبت کند.
اما همه می دانند که اصلی ترین وظیفه یک مشاور درسی، نظارت دقیق بر برنامه ریزی درسی است. برای یک مشاور باید گزارش روزانه دانش آموزان و توجه به نکات ریز امری لازم و ضروری باشد تا بهترین نتیجه حاصل شود.
دلایل نیاز به مشاوره درسی
موارد زیر دلایل نیاز به مشاوره درسی را بیان می نماید:
- دانش آموزان با رعایت اصول یادگیری درس، نحوه برنامه ریزی و مطالعه، مطالب درسی را بهتر می آموزند.
- با دریافت مشاوره درسی، زمینه انتخاب رشته و آینده شغل بهتر فراهم می شود.
- دلایل افت درسی دانش آموز بررسی شده و راه حل رفع آن ها ارائه می گردد.
دریافت مشاوره تحصیلی، برای دانش آموزان ابتدایی تا کنکور لازم است. صرفا داشتن یک مشاور درسی، تاثیری در موفقیت دانش آموزان ندارد. یک دانش آموز باید علاوه بر استعداد ها و توانایی هایی خود، انگیزه و پشتکار نیز داشته باشند. به همین دلیل است که یک مشاور درسی، باید با تجربه باشد.
زمان مناسب دریافت مشاوره درسی
پس از شناختن یک مشاور درسی خوب و آگاهی از وظایف آن، اکنون باید بدانید که چه موقع به آن نیاز دارید. در ابتدا این نکته را متذکر می شویم که صرفا داشتن یک مشاور درسی، سبب بهبود وضعیت تحصیلی نمی شود؛ زیرا در اولین قدم، هر دانش آموز باید به استعداد ها و توانایی های خود ایمان داشته باشد؛ سپس می تواند با کمک گرفتن از یک مشاوره درسی مجرب، به اهداف خود برسد.
یعنی هر دانش آموز باید به این نتیجه برسد که تلاش و پشتکار خودش، هموار کننده مسیر تحصیلی او خواهد بود. پس از آن، یک مشاور درسی آگاه و با سابقه می تواند راهنمای مناسبی برای این مسیر باشد. در مرحله بعد شما باید سنجیده شوید که تا چه اندازه در برابر برنامه تحصیلی یک مشاور مسئولیت پذیر هستید. یعنی تا چه حد به اهداف خود متعهد و پایبند هستید.
گاهی اوقات یک دانش آموز نمی داند چگونه از زمان خود برای مطالعه و درس خواندن استفاده کند. یا این که نمی تواند زمان خود را به شکل مناسب مدیریت کند. در صورنی که شخصی بخواهد در مسیر تحصیلی شما همواره در کنارتان باشد، می تواند از نظر زمان بندی نیز شما را راهنمایی کند. این شخص همان مشاوره تحصیلی مجرب و متخصص است.
البته این عبارت به این معنا نیست که به دلیل داشتن مشاور تحصیلی، هیچ کاری انجام ندهید. در این فکر نباشید که از تلاش کردن در دوران تحصیل دست بکشید تا مشاور همه کارها را انجام دهد؛ زیرا فقط خودتان هستید که باید جهت دستیابی به اهداف تان تلاش کنید. یک مشاوره درسی می تواند در این راه، رفتار شما را کنترل کند و راهگشای مسیر باشد.
برای انتخاب یک مشاور درسی خوب باید سابقه کار و رزومه قبلی او را بررسی نمایید، سپس با مشاور مورد نظر همراه شوید. هر چه سریع تر یک مشاوره درسی مجرب را انتخاب نمایید، می توانید برنامه ریزی بهتری داشته باشید. شما باید در زمان برگزاری آزمون سراسری و کنکور، یک مشاور حرفه ای را در کنار خود داشته باشید. در این صورت است که می توانید به بهترین شکل هر آزمون را پشت سر بگذارید.
یکی دیگر از دلایل انتخاب مشاور درسی برای خود، این است که او اجازه ندهد سنگینی دروس را برای شب امتحان یا سال کنکور بگذارید. در صورتی که شما در شب امتحان یا سال آخر تحصیلی به فکر استفاده از مشاور درسی افتادید، باز هم نگران نباشید؛ زیرا با همراه شدن با یک مشاور با سابقه در این زمان، همچنان می توانید به اهداف خود دست پیدا کنید. اما یک شرط دارد و آن هم به کار گرفتن همه تلاش و پشتکار خود برای موفقیت در آزمون ها و پیمودن مسیر تحصیلی است.
تاثیرات یک مشاور درسی
در صورتی که یک برنامه درسی اصولی نداشته باشید، درس خواندن منظمی نیز نخواهید داشت. این مورد صرفا وقت کشی و از بین رفتن انرژی شما را در پی خواهد داشت و این مشکل به دلیل ضعف شما نیست؛ زیرا در این زمینه آگاهی کافی برای برنامه ریزی درسی ندارید یا از توصیه های یک مشاور درسی بهره نمی برید.
این مشکل معمولا در دانش آموزانی مشاهده می شود که تصور می کنند می توانند به تنهایی به جای مشاور، مدیر و معلم تصمیم بگیرند. شما به عنوان یک دانش آموز باید یک برنامه درسی جامع و منظم داشته باشید. این برنامه را مشاور درسی خبره برای شما تنظیم می کند. همین برنامه سبب کاهش استرس در زمان درس خواندن و برگزاری امتحان می شود.
در صورتی که شما یک دانش آموز قوی هستید، باید بتوانید تمامی توصیه های مشاور درسی را به درستی انجام دهید. هر فرد باید وظایفش را خودش انجام دهد. هر کار برای انجام شدن به بهترین شکل، به یک مشاوره درسی تخصصی و یک مشاور مجرب و متخصص در آن حرفه نیاز دارد. نقش یک مشاور درسی نیز در زمان تحصیل دانش آموزان و نتایج بدست آمده مشخص خواهد شد.
جمع بندی
در این مقاله در مورد یک مشاوره درسی خوب و مزایای استفاد از راهنمایی های او صحبت شد. یک مشاوره درسی می تواند در زمان تحصیل دانش آموزان، به افزایش تمرکز آن ها و فراگیرای دروس کمک کند. همچنین باید با شیوه های صحیح مطالعه، افزایش قدرت یادگیری و آمادگی لازم برای امتحانات نیز اشاره نمود. در حقیقت یک مشاور درسی، مسیر رسیدن به اهداف تحصیلی و شغلی شما را هموار تر می کند.
البته ناگفته نماند که در انتخاب یک مشاور تحصیلی باید دقت زیادی داشته باشید. هر اندازه که آن مشاور حرفه ای، دارای مهارت و سطح دانش بالایی باشد، باید از تکنیک های روانشناسی نیز استفاده نماید. با این تکنیک ها می تواند بر موفقیت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تاثیر بگذارد.
مطالب پیشنهادی:
- سکس تراپی چیست و 9 دلیل مراجعه به سکس تراپیست
- آگورآفوبیا چیست و 2 راه درمان آن
- مشاوره روانشناسی چیست و 10 اهمیت آن در زندگی
- اختلال اضطراب اجتماعی چیست؟ و 3 دسته آن
- فواید مشاوره پیش از ازدواج چیست؟ 6 مسئله مطرح شده در آن
- سرترالین چیست؟ و 5مورد مصرف آن
- مهارت های زندگی چیست؟ 10 مورد آن
