چرا بعضی از کودکان دوست خیالی دارند؟
چرا بعضی از کودکان دوست خیالی دارند؟
خیال پردازی در کودکان امر رایجی است. برای مثال گاهی با عروسک های خود صحبت می کنند و یا در خلوت خود زیر لب جملاتی را زمزمه می کنند. این موضوع تا حدی عادی است، اما باید در نظر داشت که این مسئله می تواند باعث بروز اختلالات اجتماعی در کودک شود.
کودکان ۳ تا ۵ سال تفاوتی بین واقعیت و تخیل قائل نیستند. از نظر آنها هرچه به ذهن شان خطور کند، واقعی است. دقت کنید که در حدود ۴ سالگی به احتمال زیاد متوجه وجود یک دوست خیالی می شوید که مدتی هم با شما و فرزندتان زندگی خواهد کرد. این دوست خیالی سلیقه اش مانند فرزندتان است، یعنی هرچه کودک شما دوست دارد مورد علاقه دوست خیالی او هم هست و هرچه فرزندتان نمی پسندد، دوست خیالی اش هم دوست ندارد.
وقتی او مرتکب اشتباهی می شود آن را به گردن دوست خیالی او می اندازد؛ به شکلی که تصور می کند این دوست خیالی بوده که مرتکب این خطا شده است. وقتی با این دوست خیالی آشنا شدید به هیچ وجه تصور نکنید کودکتان دروغ گفتن را یاد گرفته بلکه این مرحله ای طبیعی از رشد و تکامل اوست که نشان دهنده غلبه بیشتر تصور و تخیل بر ذهن اوست؛ بنابراین در نظر داشته باشید که بدون آنکه این تصور و احساس ها را که برای فرزندتان واقعی هستند انکار کنید یا به تمسخر بگیرید، باید با نرمی و به تدریج تفاوت واقعیت با مسائل غیرواقعی را برای او بازگو کنید.
دوست خیالی، به کودکان کمک میکند احساساتشان را بروز دهند :
دوستهای خیالی، به والدین کمک میکنند تا از افکار کودک، باخبر شوند. آنها، نهتنها نشاندهنده تنهایی و اضطراب نیستند، بلکه نشانهای از خلاقیت هستند. آنها معمولا تا شش ماه بعد، ناپدید میشوند؛ حتی اگر شما، کودکتان را به فراموش کردنش تشویق نکرده باشید.
دوست خیالی کمک میکند تا کودک شما، استعدادهای اجتماعیاش را رشد دهد. او یاد میگیرد چگونه با دیگران ارتباط برقرار کند، چگونه مسایل را از دیدگاه دیگری بررسی کند و چگونه با فشارهای دوستی و همکاری کنار بیاید. همچنین دوست خیالی، موقعیتی را ایجاد میکند که کودک شما، بدون مداخله دنیا و شخصیتهای واقعی، کنترل قدرت، خشم و برنامهریزی را بیاموزد.
معمولا کودکان، هنگامی دوست خیالی را برای خود درست میکنند که با احساساتی از قبیل به دنیا آمدن خواهر یا برادر کوچکتر، جدایی پدر و مادر یا از دست دادن پدربزرگ یا مادربزرگ مقابله کنند یا حتی هنگامی که به یک جمع بازی جدید یا مهدکودک رفته باشند. در بیشتر بچهها، این دوست خیالی، تا هفت سالگی باقی میماند.
دوست خیالی، به رشد مهارتهای کودک کمک میکند :
تحقیقات نشان میدهد که همه کودکان، دوستهای خیالی خود را ترک نمیکنند و گاهی آنها را به صورتی دیگر در زندگی خود نگاه میدارند. برخی بر این باورند که در سنین بزرگسالی، وجود خدا و دوستی با او، نوعی از همین دوست خیالی داشتن است. دوست خیالی، گاهی اوقات، دانش فرد را نسبت به زندگی، مقابله با سختیها، انتخاب کردن، تصمیم گرفتن و فرار نکردن از مشکلات، زیاد میکند و به او، مهارتهایی را میآموزد که در زندگی، به کمکش خواهد آمد.
آنچه والدین در مورد دوست خیالی کودک خود باید بدانند:
?
-
خوب به حرف هایش گوش دهید
به آنچه فرزندتان درباره دوست خیالی اش و گفته های او می گوید، خوب گوش کنید. این بهترین کار برای پی بردن به تفکرات و نگرانی های فرزندتان است. شاید فرزند شما نتواند درباره برخی مسائل راحت صحبت کند.
-
از این وضعیت سوءاستفاده نکنید
بدترین کار ممکن این است که او را به دلیل داشتن این دوست تنبیه کنید. با این کار، فضای بی اعتمادی و ناامنی را در رابطه خود و فرزندتان پایه گذاری می کنید. هیچگاه از موقعیت دوست خیالی کودکتان برای مجبور کردن فرزندتان به انجام کاری استفاده نکنید.
-
عذر و بهانه را قبول نکنید
به فرزندتان اجازه ندهید دوستانش را بهانه ای برای رفتارهای بد خود قرار دهد. از طریق برخورد با همین دوست خیالی، پیام خود را به فرزندتان برسانید؛ مثلا بگویید: «من واقعا از دست فلانی عصبانی هستم. مطمئنم اگر مادرش هم اینجا بود عصبانی می شد.» به او یاد دهید که راستگویی بهتر از دروغگویی است و هرکس باید مسئولیت کارهای خود را برعهده بگیرد و نباید کارهای نادرست خود را به گردن دیگران انداخت.
-
با دوستان واقعی آشنایش کنید
او را تشویق کنید که وقت خود را با دوستان واقعی بگذراند و لذت همبازی بودن با آنها را به او نشان دهید.
برخی از والدین نگران این قضیه هستند که ارتباط بیش ازحد با این دوست خیالی به روابط اجتماعی کودک لطمه بزند و او توانایی برقراری ارتباط با هم سن و سالان خود را از دست بدهد، اما جای نگرانی نیست. جالب است بدانید که این کودکان اغلب سازگارتر و اجتماعی تر از کودکانی می شوند که دوست خیالی ندارند اما به طور کلی بهترین کار این است که با فرزند خود درباره دوست خیالی اش صحبت کنید. اگر موقعیت اضطراب آوری در زندگی فرزندتان ایجاد شده، بهتر است آن را به نوعی حل کنید یا درباره این وضعیت با او حرف بزنید. کاری کنید که کودک وقت بیشتری را با همسالانش بگذراند. هرچه کودک شما با کودکان بیشتری رفت وآمد کند و اعتماد به نفس بیشتری پیدا کند، وابستگی او به دوست خیالی اش کمتر خواهد شد. می توان گفت هیچ ارتباطی بین این ویژگی و میزان هوش و خلاقیت کودک وجود نخواهد داشت.
چه زمانی باید نگران شد؟
اگر داشتن دوست خیالی فرزندتان بیشتر از ۶ ماه طول بکشد و در طول این مدت کودک از برقراری ارتباط با همسالان خود امتناع ورزد یا اگر به شما می گوید که دوست خیالی اش او را کنترل می کند یا دستورهایی برخلاف میلش می دهد که او مجبور به اطاعت کردن از آنهاست، والدین باید نگران شوند. توصیه می کنم حتما در این موارد به یک متخصص روانپزشک یا روانشناس کودک مراجعه کنید تا سلامت روانی فرزند دلبندتان مورد بررسی دقیق تری قرار گیرد.