تشویق کودک | جایزه مناسب برای کودکان | راههای تشویق کودکان | کلینیک روانشناسی بوجیکا

تشویق کودک

تشویق کودک

1-محاسن تشویق کودک :

تشویق کودک سبب ترغیب در کودک می شود. کودک با تشویق شدن، احساس نیرومندی و رضایت کرده، به توانایی های خود پی می برد. او احساس می کند فرد مهمی در خانواده و دوستان است و این “خود ارزنده سازی” در ذهن او باقی می ماند و در سالیان آینده تبدیل به “حرمت نفس” در وی می گردد. گاهی حتی یک تشویق ساده، مسیر زندگی فرد را دگرگون می سازد. تشویق، سبب دلگرمی و دوری از یاس و ناامیدی در کودک شده و شخصیت او را احیا می سازد.

همچنین، کمبودها و حقارت های عاطفی و اجتماعی او تصحیح می شود و سبب شکل دهی به رفتار کودک می گردد و در نتیجه، سیر زندگی کودک تغییر می یابد. تشویق، سبب دریافت بازخورد مناسب در برابر رفتار پسندیده می شود.

2- معایب تشویق کودک :

تشویق بی جا و نامناسب سبب اختلال در سیر شکل گیری رفتار در کودک می شود. تشویق بی جا، سبب وابستگی کودک به عوامل بیرونی شده و باعث می گردد انگیزش های درونی و ذاتی او خاموش شود و رغبت های تصنعی، جایگزین آن گردد.

به طور مثال، کودک دیگر به میل خود به مهد کودک نمی رود، به میل و خواسته درونی حمام نمی کند، بلکه برای دریافت پاداش بیرونی، این کار را انجام می دهد. این مسئله در آینده سبب ایجاد مشکل در کودک شده و او به قصد دریافت محرک های بیرونی دست به انتقال شغل می زند. در نتیجه با مشکل بزرگی مواجهه خواهد شد.

اگر تشویق با رفتار کودک، تناسب نداشته باشد، بسیار مضر است. اگر به عملی کوچک، تقویتی بزرگ داده شود و یا برعکس، ارزش تقویت و عمل انجام شده از بین می رود و اثری مخرب در روند تربیتی کودک بر جای خواهد گذاشت. به طور مثال، اگر کودک در مهمانی با ورود به مجلس به اعضای آن سلام کند و والدین برای تشویق وی، به او یک هدیه بزرگ بدهند، اولا کودک انتطار پیدا می کند که در موقعیت دیگر و با سلام گفتن، دوباره هدیه ای بزرگ دریافت کند  و ثانیا در قبال انجام کاری بزرگتر، مثلا جمع و جور کردن اتاق بازی خود، هدیه ای بزرگتر از آنچه دریافت کرده بود بگیرد وگرنه آن کار را بی ارزش تلقی کرده و انجام نخواد داد.

تشویق بدون دقت و بی جا، به شکل رشوه نمو پیدا می کند و باعث می گردد، کودک همواره خود را طلبکار دانسته و سبب بی مسئولیتی او در قبال دیگران می شود. همچنین تشویق های پی در پی، سبب می گردد که کودک حتی در مقابل انجام کارهای قانونی، اجتماعی و عرفی نیز توقع تشویق را از جامعه داشته باشد. لازم به یادآوری است که برای یادگیری اولیه مسائل قانونی و شرعی، می توان از تشویق های مناسب بهره گرفت.

3- آسیب تنبیه بدنی کودک و نحوه استفاده از تشویق کودک :

-تنبیه به کودک می گوید که چه کار نباید کرد، اما نمی گوید که چه کاری باید کرد. بنابراین آثار آن مانند پاداش قابل پیش بینی نخواهد بود. در نتیجه، رفتار نامطلوب تری جایگزین رفتار قبلی می گردد.

-تنبیه، شخصیت کودک را متزلزل می کند و عزت نفس را در او کاهش می دهد.

-تنبیه سبب می شود که کودک شخصیتی پرخاشگر داشته و در بزرگسالی همین روند ترتیبی را برای کودک خویش در پیش بگیرد.

-تنبیه دارای عوارض جانبی بسیار می باشد.

-تنبیه موقعیت اجتماعی فرد را تضعیف می کند.

می توان به جای بهره گیری از تنبیه های خشن و خشونت آور، از تقویت های مثبت و منفی بهره گرفت. معمولا والدین به طور غیرعمدی رفتار کودک را تقویت می کنند. یک مورد تقویت غیرعمدی این است که در هنگام انجام عمل ناپسند کودک، والدین هیچ توجهی به او نمی کنند. با این بی توجهی، پاداشی را که کودک می توانست از آن برخوردار شود، از او دریغ شده است.

یکی از تقویت های منفی می تواند به شکل عدم توجه به عملکرد کودک اتفاق بیفتد. به طور مثال، کودک از شما می خواهد که دیرتر بخوابد و شما احساس می کنید که موقعیتی مناسبی برای بیدار بودن کودک نیست. یک بار به او بگویید به خاطر اینکه فردا باید زود بیدار شوی باید زود به رختخواب بروی، تا فردا خسته و خواب آلود نباشی.

اگر کودک بی تابی کرد و شروع به گریه و نق زدن نمود، دیگر توجهی به او نکنید، گویی که اصلا او را نمی بینید و نمی شنوید. این کار، در درازمدت سبب تغییر رفتار در جهت مثبت می گردد.

منبع: کتاب تنبیه و تشویق کودکان خردسال

مرکز تحقیقات پزشکان و روانشناسان بوجیکا

کلینیک جامع کودک و خانواده بوجیکا، اماده ارائه خدمات نوین در زمینه های اختلالات طیف اتیسم، بیش فعالی، اختلالات یادگیری، مشکلات رفتاری، اختلالات اضطرابی، افسردگی و مشاوره خانواده می باشد.

جهت تعین وقت اینجا کلیک کنید

مفالات مرتبط

شیوه صحیح تربیت کودک-تشویق و تنبیه(قسمت اول)

اختلاف نظرهای والدین بر سر تربیت کودک

بهترین مرکز زوج درمانی در شمال و غرب تهران

انواع خیانت