آموزش جنسی به کودکان و نوجوانان | تربیت جنسی کودک از طریق بازی

  •  

     

    آموزش جنسی به کودکان و نوجوانان

     

    جنبه های جنسی زندگی یک کودک در پیش نویس زندگیش ،حاصل چیزهایی است که از پدر و مادر خود گرفته  و یا جامعه به وی تحمیل کرده است. این قسمت پیش نویس زندگی هم جنبه های عاطفی- احساسی را در بر می گیرد و هم سیستم ارزشی جنسی را در کودک شکل می دهد. فیشر در سال 1988 جنبه های شخصیتی مرتبط با پیش نویس جنسی زندگی را توصیف کرد. وی معتقد بود که کودک بنابر اصل لذت خواهی،  رفتارهای جنسیی از خود بروز می دهد و این رفتارها در وی شکل می گیرد.

    فیشر این پدیده را شهوت دوستی یا (erotophilia) نام برد. این شهوت دوستی بر اساس همان اصل لذت فروید بنا نهاده شده است . اگر والدین یا مراقب کودک پاسخهای تنبیهی ، خشن و ناخوشایند به رفتارهای لذت بخش جنسی کودک بدهد، ترس مضاعف و اضطراب آشکار در ارتباط با رفتارهای و احساسات جنسی در وی ایجاد می شود که در شخصیت وی تصویری از شهوت گریزی یا (erotophilia) ایجاد می شود.

    مطالعات بعدی ثابت کره اند که تقریباً تمامی کودکان با همسن و سالان خود رفتارهای جنسی را نشان می دهدند که از آنها بعنوان بازیهای جنسی یاد می شود «Sex Play» این بازیها رفتارهایی مثل دیدن ناحیه تناسلی ، دست زدن به آن را شامل می شود. یک بازی مرسوم بین کودکان در تمام فرهنگ ها دکتر بازی است که بین کودکان 2تا 11 ساله دیده می شود.

    این بازیها جزیی از رشد روانی جنسی کودک محسوب می شود که باید توسط والدین و مراقبین کودکان به درستی مدیریت شود. مطالعات مختلف رفتارهای ناشی از عملکرد جنسی کودک را دسته بندی کرده اند در کل 5 رفتاری که در کودکان بعنوان رفتار جنسی در نظر گرفته می شود و والدین و مربیان و مشاوران باید از آنها اطلاع داشته باشند در زیر آورده شده است . برخورد درست با این رفتارها بر رشد روانی اجتماعی کودک بسیار مهم است:

    1-لمس ناحیه تناسلی خود وقتی در خانه تنهاست.

    2-نگاه کردن به دیگران هنگامیکه برهنه هستند.

    3-نگاه کردن به تصاویر لخت و برهنه

    4-نشان دادن ناحیه تناسلی به دیگران خصوصاً همسالان

    5-خودارضایی و لذت با مالش ناحیه تناسلی بصورت ناخودآگاه

    34549790 samatak com 357x210 - آموزش جنسی به کودکان و نوجوانان |  تربیت جنسی کودک از طریق بازی
    آموزش جنسی به کودکان و نوجوانان

    آیا باید با کودک حرف زد؟ چگونه باید با کودک صحبت کرد؟

    برای صحبت با کودک ابتدا باید به اصول علمی مسلط شد بعد تمرین کرد و حتماً بازخوراند و بازتابی داشته باشیم. یعنی تأثیرات مداخلات رفتار خود را ارزیابی کنیم. طبق نظریه یادگیری اجتماعی کودکان رفتارهای جنسی خود را از الگوها و مدلهای که دور و برشان هست یاد می گیرند. الگوهای لایق و شایسته، توانمند و دانا و مقتدر در اثر گذاری بر رفتار کودک نقش بیشتری خواهند داشت.

    کودک در این مرحله تطبیق هویتی یا هویت یابی و همانند سازی خود را که از آن بعنوان identification قبلاً نیز یاد کردیم، بصورت نیمه خود آگاه با کسانی انجام می دهد که دوستشان دارد و به آنها احترام می گذارد. این تطبیق هویتی پایه و اساس مهمی در رشد جنسی روانی کودک محسوب می شود این همان پیش نویس زندگی وی در حیطه جنسی است. کودک رفتارها و دیدگاه های خود را براساس این فرد مورد نظر تنظیم می کند و کلیشه هایی را در خود بوجود می آورد که این ها پایه و اساس رفتارهای بعدی کودک را تشکیل می دهد.

    از طرف دیگر با روند اجتماعی شدن، کودک به تفاوت خود با جنس مخالف نیز پی می برد. کودک تلاش می کند که بصورت هدفمند علاوه بر درک نقش های جنسیتی خود نقش های جنسیتی و رفتارهای جنسی جنس مخالف را نیز بفهمد. به این پدیده متمم گرایی یا Complementation می گویند. مهربانی و محبت به جنس مخالف در کودکان از رفتارهای مهم متمم گرایی است. 

    الگوهای رفتار های محبت آمیز و مهربانانه در خانواده مثل صحبت کردن مهربانانه پدرو مادر، تماسهای جسمی، در آغوش کشی، نگه داشتن دست همدیگر، بوسه و …. در مدلسازی و توسعه مهر و محبت در کودک در این مرحله بسیار مهم است. چگونگی رفتار پدر و مادر در پدیده متمم گرایی کودک تأثیر بسزای دارد. خانواده اولین مکانی است که کودک رفتارهای جنسی و رشد جنسی خود را بروز می دهد.

    علنی شدن بعضی رفتارهای اولیه حاصل از رشد و بلوغ جنسی در خانواده برای اولین مرتبه صورت می گیرد. اعتقادات و آگاهی والدین برخورد با این رفتارها نقش مهمی را در رشد کودک و نوجوانان به خود می گیرد. لذا آموزش مؤثر مسائل جنسی در خانواده تأثیر بسزایی در رشد کودک و نوجوانان با اثرات ماندگار طولانی خوب دارد.

    برای والدین صحبت در مورد مسائل جنسی با کودکان خیلی سخت است و بسیاری از والدین نمی دانند که چه مسائلی را باید به کودک یا نوجوان خود بگویند. در اینجا با بیان راهنمایی برای صحبت با کودک و نوجوانان در زمینه مسائل جنسی می پردازیم.

     

    برای استفاده از خدمات روانشناسی و روانپزشکی در زمینه آموزش جنسی کودکان، خانواده، مشاوره فردی و اختلالات روانی و تعیین نوبت ویزیت با متخصصان مرکز با شماره های زیر تماس بگیرید

    02122636858 –  09212773724

    sanlikala 13 500x430 - آموزش جنسی به کودکان و نوجوانان |  تربیت جنسی کودک از طریق بازی
    آموزش جنسی به کودکان و نوجوانان

    تربیت جنسی کودکان و نوجوانان از طریق بازی های تعاملی

    علم روانشناسی ثابت کرده است که آموزش و تربیت کودکان در اغلب زمینه‌ها، از طریق بازی‌های تعاملی بسیار می‌تواند نتایج مثبتی به بار آورد. کودکان بازی‌ها و سرگرمی‌های مختلف را دوست دارند و می‌خواهند تمام وقت خود را صرف بازی کنند؛ به همین دلیل، آموزش مسائل مختلف از طریق بازی بسیار می‌تواند کارآمد بوده و کودک را جذب کند. آموزشی که متناسب با سن کودک باشد، تاثیرات شگرفی در یادگیری او خواهد داشت.

    طراحی بازی باید به گونه‌ای باشد که کودک را تحت تاثیر قرار داده و همچنین در حد فهم و درک او باشد. در این صورت کودک با علاقه و بدون احساس خستگی، می‌تواند بازی را انجام دهد. ویژگی‌های یک بازی خوب که بتواند مهارت‌های کودک را افزایش دهد، این است که قابلیت تکرار و قابل پیش بینی بودن را داشته باشد؛ همچنین ریتم و سرعت بازی باید قابل تغییر باشد. حال در سال‌های اخیر، روانشناسان به این نتیجه رسیده‌اند که یکی از بهترین راهکارها برای تربیت جنسی کودکان و نوجوانان، انجام بازی‌های تعاملی است.

    در این گونه بازی‌ها کودک باید بتواند قسمت‌های مختلف بدن خود را شناخته و از آنها مراقبت کند. با انجام این بازی‌ها کودک یاد می‌گیرد که در برابر کارهای اجباری و با زور که از جانب دیگران بر او اعمال می‌شود، مانند بوسیده شدن یا بغل کردن، “نه” بگوید. در بازی‌های تعاملی کودک با مفهومی به نام حریم خصوصی و احترام به آن آشنا می‌شود. از این طریق حدود و مرزها را یاد گرفته و در مقابل شوخی‌های نادرست و نابجا، واکنش مناسب را نشان می‌دهد.

    در تربیت جنسی، کودک باید یاد بگیرد که اقدام درست و مناسب در مقابل تعرض دیگران به حریم خصوصی او چیست. از آنجایی که یکی از مهمترین بازی‌های کودکان نسل جدید، بازی‌های ویدیویی و گیم‌ها هستند، می‌توان در قالب این بازی‌ها آموزش‌های جنسی را به کودکان ارائه داد. در این بازی‌های ویدیویی نکات و جزئیات زیادی وجود دارد. کودک می‌تواند با قرار دادن خود به جای شخصیت قهرمان داستان، تمامی بایدها نبایدها و اقدامات مناسب را انجام دهد.

     

    نکات مهم در خصوص طراحی بازی برای آموزش جنسی

    اولین نکته‌ای که در خصوص طراحی بازی برای تربیت جنسی کودکان و نوجوانان باید در نظر داشته باشید، این است که سن کودک را در نظر بگیرید. بازی باید متناسب با سن کودک باشد؛ زیرا کودکان در سنین مختلف، اطلاعات متفاوتی در خصوص حریم خصوصی و بدن خود دارند؛ بنابراین نمی‌توان یک بازی را برای تمام گروه‌های سنی در نظر گرفت. طراحی بازی‌ها باید بر اساس سن و اطلاعات کودک باشد.

    اگر بازی در قالب بازی‌های ویدیویی انجام می‌گیرد، باید بتواند جذابیت‌های رسانه‌ای را داشته باشد؛ زیرا در غیر این صورت نمی‌تواند کودک را به خود جذب کند. کودک در این بازی‌ها باید بتواند بازیکن نقش اول باشد؛ زیرا در این صورت بهتر می‌تواند کارها و اقدامات لازم را یاد بگیرد. استفاده از روش گیم فیکشن، روش بسیار مناسبی برای انتقال مفاهیم و انجام آموزش‌های لازم به کودک است.

    حتی می‌توان برای مراحل مختلف بازی، جایزه یا امتیاز در نظر گرفت؛ زیرا این موارد می‌توانند کودک را تشویق کرده و انگیزه او را برای ادامه بازی بیشتر کنند. دقت داشته باشید که طراحی بازی در خصوص تربیت جنسی کودکان و نوجوانان، امری بسیار حساس و خطیر است؛ زیرا اگر به ظرافت‌های آن توجه نکنید، ممکن است نتیجه عکس به بار آورد.

     

    راهنمای صحبت با کودک و نوجوانان در زمینه جنسی  

    تقریباً قریب به تمامی پدران و مادران منتظر این موضوع هستند که فرزاندانشان در مورد مسائل جنسی از آنها سئوالاتی داشته باشند. بسیاری از والدین نگران این موضوع هستند و یا حتی استرس دارند که چگونه باید پاسخگوی فرزند خود باشند. چگونگی برخورد با این سئوالات همانطور که قبلاً توضیح داده شد اصول و پایه های رشد جنسی آنها را تشکیل می دهد. لذا در ذیل اصول برخورد با کودک و نوجوانان در زمینه سئوالات و اطلاعات در مورد مسائل جنسی آورده شده است:

    1-  پیش قدم باشید:

    منتظر این نباشید که فرزندتان در مورد مسائل جنسی از شما سئوال کند. مربیان و مشاوران مسائل جنسی بر این عقیده اند که از لحظات مناسب می توان استفاده کرد و مسائل قابل آموختنی را به فرزندان یاد داد. حتی برای کودکانی که هنوز به سن مدرسه نرسیده اند. اتفاقات زیادی پیرامون ما رخ  می دهد که فرصت هایی را برای آموزش فرزندانمان در مورد مسائل جنسی فراهم می کنند. به مثال زیر توجه کنید: خانواده آقای احمدی مدت هاست برای آرمان پسر 7 ساله شان یک جفت مرغ عشق خریده اند. به تازگی مرغ عشق ها بعد از تخم گذاری صاحب جوجه ای شده اند؛ این یک فرصت مناسب برای آموزش مفاهیم اولیه زندگی زناشویی به کودک است.

    مثال دیگر را می توان در توجه کودک به مانکن ها، مدلها، مولاژها، مجسمه های انسانی دانست این فرصتی است برای آموزش آناتومیکال به کودک و مقایسه خودش با این مدل. مثال دیگر وجود خانم باردار در آشنایان و توجه کودک به وی است آیا این زمان مناسبی برای صحبت کردن به فرزندمان در این زمینه است؟ مسلماً هست.

    این فرصت ها که ما می توانیم پیشگام در آموزش و تربیت فرزندمان باشیم، بسیار کم پیش می آیند اما فرصت مناسبی است برای آموزش به کودکانمان.

    2- در مورد دست پاچگی تان نگران نباشید:

    در حقیقت عصبی شدن و دستپاچگی ، چیز مفیدی در صحبت کردن با کودک در مورد رشد جنسی باشد. بهتر است که کمی من و من کنیم، احساس شرمساری خود را به کودک نشان دهیم حتی ممکن است سرخ شویم و لکنت زبان هم پیدا کنیم. هنگامی که کودک این حالات و رفتار شما را در پاسخ به سئوالاتش بفهمد، یک نکته مهم و یک پیغام در ذهنش ایجاد می شود که” این مسئله باید موضوع مهمی باشد.”

    این دستپاچگی و نشان دادن اینکه شما هل شده اید، یک پیغام بدنی مهم را برای مخاطب، کودک یا نوجوان شما ایجاد می کند که مطلبی که باید بیان شود یک حقیقت بسیار مهم است.

    3- یادتان باشد بچه ها تمام آنچه را که گفته می شود را انجام نمی دهند:

    این ذهنیت بسیاری از والدین است که اگر ما به فرزندمان چیزی بگوییم می خواهد آنرا تجربه کند، این یک باور اشتباه در بین والدین است. این اصل و باور یکی از مزاحم ترین باورها در آموزش مسائل جنسی کودک و نوجوانان است. پدر و مادر ها فکر می کنند اگر در مورد مسائل جنسی با فرزند خود صحبت کنند. آنها در مورد انجام تجربیات جنسی تشویق شده و می خواهند این تجربه را که به آنها گفته شده انجام دهند. در حقیقت بر عکس این قضیه وجود دارد والدین می توانند بسیاری از عنوانهای آموزش مسائل جنسی را با تفکر، آگاهی و تحلیل دقیق به کودک خود آموزش دهند.

    4- توجه به هنر اخلاقی بدون شهوت برانگیزی :

    والدین بطور منطقی و توجیه پذیری نگران این موضوع هستند که نشان دادن  یا دیدن تصاویر جنسی برای فرزندانشان مضر است. به واقع این نکته بسیار درست است، اما باید بین هنر اخلاقی بدون شهوت برانگیزی و مستهجن نگاری جنسی(Pornography) تفاوت و تمایز قائل شد. هنر اخلاقی بدون شهوت (Non-Obscene  Art) شامل تصاویر آموزشی در حد بدن انسان است و هیچگونه عملیات جنسی را در بر ندارد. این نوع هنر تأثیر مثبتی در آموزش کودکان و نوجوانان دارد و بر عکس مستهجن نگاری که تأثیرات نامطلوب و مخربی در ذهن کودک و نوجوان می گذارد.

    البته مرز بنیادین دو نوع تصویر سازی بسیار باریک است اما باید توجه داشت هنر اخلاقی بدون شهوت برانگیزی بیان ساده، بدون ابهام و اختصاصی آناتومیکال بدن یا ابراز عشق و محبت است.

    نکته قابل توجه این است، هنگامیکه کودک خصوصاً قبل از نوجوانی به تصاویر اخلاقی نگاه می کند؛  ناخودآگاه این پیغام را صادر می کند: «وای به این نگاه کن».

    هنوز مطالعه ای انجام نشده و پژوهشگران نتوانسته اند اثرات سوء این نوع هنر را روی کودکان و نوجوانان به اثبات برسانند. اما آنجه مسلم است و ثابت شده، اثرات مخرب و زیانبار مستهجن نگاری و تصویر سکسی بر روی ذهن کودکان و نوجوانان است که دراز مدت مسئله ساز خواهد شد.

    نکته جالب دیگر اینکه اگر کودکان در معرض تصاویر سالم با هنر اخلاقی بدون شهوت برانگیزی قرار نگیرند و در نوجوانی با مواجهه با این تصاویر عکس العمل های احساسی فراتر از انتظار و اغراق آمیزی از خود نشان می دهند.

    نکته قابل توجه دیگر مواجهه کودک با تصاویر هنری یا مجسمه های برهنه در موزه ها، کتاب ها و … است. باید توجه داشت هیچگاه نباید با عکس العمل شدید کودکان را از دیدن این تصاویر منع کرد. بلکه باهوشیاری باید از این فرصت ها برای آموزش بهتر کودک استفاده کرد و یک تهدید را به فرصت تبدیل نمائیم (اصل اول پیشقدم بودن را یادتان نرود)

    5-  به سئوالاتی که می کنند پاسخ دهید: 

    در پاسخ سئوال کودک، نوجوانان در زمینه های جنسی باید، به چندین نکته توجه داشت: اول اینکه نباید سئوال وی را بی پاسخ گذاشت.  دوم اینکه باید از کلمات و واژه ها مناسب استفاده کرد.  سئوالات که فرزندان می پرسند در زمینه شفاف و واضحی ایجاد نمی شود. سوم اینکه بهتر است مستقیم به همان سئوال پاسخ داده شود. و از حاشیه رفتن و جواب اضافه پرهیز شود. مثلاً ممکن است فرزند شما از شما بپرسد: که بابا اسپرم یعنی چه ؟ شما باید به همین پرسش با واژه های مناسب در سطح سنی کودک جواب و از اطلاعات دیگر مثلاً تخمک چیه چطور باهم لقاح انجام می دهند و … بپرهیزید.

    im 1 357x210 - آموزش جنسی به کودکان و نوجوانان |  تربیت جنسی کودک از طریق بازی
    آموزش مسائل زناشویی برای کودکان

    یادمان باشد کلمات و زبانی که ما در مکالمه با کودک خود استفاده می کنیم بسیار مهم است. در آخر نکته چهارم اینکه با هر کودک یا نوجوانی باید با زبان خودش و در حد سن خودش صحبت کرد. عادات زبانی نشان دهنده و تشکیل دهنده نوع تکفر و عادات فکری هر شخص است.

    6- یادمان باشد جنسیت و مسائل جنسی یک وجه طبیعی از صمیمیت بین انسانهاست:

    یک کودک زیر 6 سال به تفاوت های جنسی بین زن و مرد توجه دارد. اما با رشد بالای 7 سالگی احساسات نیز در وی رشد می کند باید دانست.  رشد احساسات و عواطف در کنار رشد جنسی به موزات همدیگر تکامل می یابند و این یک پدیده  طبیعی است. بروز احساسات در این زمینه و سئوالاتی از این دست نباید برای والدین عجیب باشد بلکه جزئی از روند تکاملی انسان و کودک ایشان به حساب می آید.

    در هر سن باید به تناسب رشد جنسی آن مرحله سنی که قبلاً در مورد آنها توضیح داده شده با کودک یا نوجوانان  برخورد آموزشی شود.

    این نکته مهم است تمایلات جنسی یک وجه اساسی در انسانیت ماست و فرزند ما با بزرگتر شدن، می تواند با این وجه  رشد نماید. در این مرحله می توان از زمینه های روحی روانی و دینی نیز برای توضیح و بحث در زمینه های جنسی کمک گرفت تا بتوانیم احساس راحتی بیشتری داشته باشیم.

    7- لذت، یک جزء بنیادین و مهم در جنبه زندگانی جسمی هر فرد است :

    تجربه جنسی یک احساس خوب را در مسیر تکامل تشکیل می دهد و دلیل مهمی برای آن است و آن بقاء نسل می باشد اما علی رغم هدف متعالی یک لذت شخصی در رابطه جنسی وجود دارد که به نزدیک شدن زوجین، کاهش تنش ها ، تن آرام سازی و احساس تکامل هر فرد منجرمی شود . این لذت را می توان بسیار در یک رابطه جنسی تجربه کرد. روابط جنسی علاوه بر نقش سازنده در زندگی یک تفریح خوب نیز محسوب می شوند. صحبت در مورد روابط جنسی با فرزندان بدون مد نظر گرفتن این احساس عظیم و طفره رفتن از بیان احساس لذت، در ذهن آنها از رابطه جنسی و موارد جنسی یک رابطه شیطانی و پلید می سازد.

    8- یک جز اساسی و مهم در جنبه های زندگانی جنسی هر فرد عدم اجبار و شخصی بودن آن است:

    برای کودک و نوجوانان باید این نکته روشن شده و کاملاً توضیح داده شودکه؛  قانوناً رفتارهای مرتبط با جنبه های جنسی زندگی رفتارهای کاملاً شخصی هستند و نباید هیچ بدون رضایت فرد در مورد آنها صحبت شود. اغلب این عبارت “قسمت خصوصی زندگی”  برای بچه ها مطرح می شود. نیاز مبرمی است که بچه ها بدانند تنها اعضاء درجه اول فامیل مثل پدر و مادر یا افراد خاصی که از آنها مراقبت فردی می کنند، می توانند بدن برهنه آنها را ببیند و هیچ کس حق ندارد به زور و اجبار آنها را وادار به رفتارهایی در زمینه جنبه های جنسی مثل برهنه کردن یا رفتارهای دیگر با آنها انجام دهد و هرگونه رفتار در این زمینه با زور ، غیر منطقی و غیراخلاقی می باشد و آنها باید به بزرگتر و ولی خود خبر دهند.

    با تمامی اصولی که در بالا ذکر شد باز صحبت کردن در مورد جنبه های جنسی زندگی با فرزندانمان بسیار سخت می باشد. حتی مطالعات در آمریکا نیز نشان داده اند با تمامی آزادی هایی که در خانواده آمریکایی وجود دارد، حدود 60% آنها صحبت هایی را در مورد روابط جنسی و  جنسیت با فرزندان خود انجام می دهند. وجود حرمتها ، سختگیری والدین ، عدم وجود اطلاعات در این زمینه و وجود باورهای اشتباه در زمینه جنبه های جنسی زندگی از مهمترین عواملی هستند که باعث عدم گفتگو اعضاء خانواده می شود.

     

    13711 371 357x210 - آموزش جنسی به کودکان و نوجوانان |  تربیت جنسی کودک از طریق بازی
    آموزش جنسی به کودکان و نوجوانان

    در صحبت  بچه ها و پدر و مادرها با مشاور، نکات شایعی وجود دارد در اینجا با ذکر 2 نکته مهم که والدین جویا می شوند می پردازیم: نکته اول در مورد خوابیدن کودکان در اتاق پدر و مادر یا حتی در تخت خواب پدر و مادر است بعضی از کودکان از همان ابتدای خواب  کنار پدر و مادر می خوابند  اما بعضی نیز در نیمه های شب از جای خواب خود بیرون آمده و کنار یا بین والدین قرار می گیرند. این پدیده را رختخواب مشترک Bed sharing یا رختخواب فامیلی family bed می گویند. هم رختخوابی والدین و فرزند از دیدگاههای مختلفی تحت بحث قرار گرفته است. این پدیده در اوائل کودکی  قبل از 6 ماهگی باعث افزایش توانایی شناختی و عاطفی در کودک می شود و اثرات دراز مدت چندانی روی شخصیت انسان ندارد. هم رختخوابی والدین در این سن به تنهایی مشکل خاصی را برای کودک در بزرگسالی از جمله مشکلات جنسی و اختلالات خواب ایجاد نمی کند. بعضی معتقدند که این هم رختخوابی باعث افزایش احساس صمیمیت در خانواده وکاهش مشکلات خواب در کودک می شود. با این حال در بسیاری فرهنگ ها از هم رختخوابی کودک با والدین پیشگیری می شود و تأثیرات آنرا در بزرگسالی مهم می دانند. گرچه هیچ مطالعه طولانی و بزرگی عوارض این کار را ثابت نکرده اند. اما نکته دیگر این است که در کنار این هم رختخوابی سئوال دیگری نیز برای والدین مطرح است و آن اینست که تأثیر اینکه بچه ها والدین خود را برهنه و لخت ببیند چیست؟ آیا می شود جلوی کودکان برهنه شد؟ در مورد این سئوال 2 نگرش که دو سر یک طیف هستند بیان می شود. یک سر طیف معتقد بر اثرات سوئی است که دیدن برهنگی بر زندگانی آینده کودک دارد. بسیاری روانشناسان اجتماعی و جامعه شناسان عوامل زمینه ساز اجتماعی و محیطی را نیز بر اثرات سوء این پدیده بسیار مهم تر و قوی تر می دانند. در سر دیگر طیف افرادی قرار دارند که معتقدند دیدن برهنگی والدین خصوصاً برای والدین همجنس ممکن است باعث افزایش صمیمت و هویت یابی و همانندسازی بهتر با والدین همجنس شوند.

    ditiseuv 557x430 - آموزش جنسی به کودکان و نوجوانان |  تربیت جنسی کودک از طریق بازی
    آموزش جنسی به کودکان و نوجوانان

    نکته اساسی در این مسئله این است تقریباً همه پژوهشگران بر این اعتقاد هستند که نزدیکی جنسی والدین نباید در مقابل فرزندان حتی زیر 6 سال انجام گیرد. اولین برخورد فرزندان در برخورد با نزدیکی جنسی والدین را منظره اولیه Primal scene می گویند. بسیاری از نوجوانان و کودکان گزارش می کنند که دیداری یا شنیداری متوجه نزدیکی والدین خود شده اند. این پدیده در ابتدای ممکن است باعث تغییرات هیجانی  یا رفتاری در کودک یا نوجوانان شود اما در دراز مدت زندگانی آینده وی تأثیر چندانی نخواهد داشت. اما باید دانست که این یک پدیده غیر قابل اجتناب است.

    همانطور که قبلاً ذکر شد خانواده اولین و مهمترین جایگاهی است که کودک و یا نوجوان باید در مورد مسائل جنسی آموزش ببیند، اما جایگاههای اجتماعی دیگر نیز برای آموزش های مختلف کودک و نوجوان وجود دارد مانند مدرسه. حال این سئوال مطرح است آیا مدرسه جایگاه مناسبی برای آموزشی مسائل جنسی می باشد؟ ضدونقیض های زیادی در مورد آموزش مسائل جنسی در مدرسه وجود دارد که بیشترآن به مسائل سیاسی  بر می گردد. مطالعه جانبی در کانادا در سال 1994 توسط  Cairns و همکارانش در مورد نیازسنجی آموزش سلامت در نوجوانان و جوانان 14 تا 20 سال انجام شد که از 15 نیاز آموزشی استخراج شده آموزشی مسائلی جنسی در رده سوم اهمیت برای این رده سنی مطرح شده بود و آنها بعد از آموزش تطابق به مسائل شخصی، آموزشی ارتباط مناسب با نزدیکان، آموزش مسائل جنسی را از اهمیت بالایی می دانستند شاید بتوان داده های حاصل از این پژوهش را به بسیاری از جوامع صنعتی عمومیت داد.

    فرای این موضوعات آموزش جنسی باید دارای برنامه آموزشی باشد. این برنامه آموزشی باید سرفصل های اصلی را شامل شود که بنظر می رسد این سرفصل های آموزشی برای کودکان و نوجوان در زمینه آموزشی مسائل جنسی به شرح ذیل باشد:

    –           آناتومی (ساختار) و فیزیولوژی (کارکرد) سیستم تناسلی و اختلاف بین زن و مرد

    –           تولید اسپرم در مردان و تخمک در زنان و آموزشی در مورد قاعدگی زنان

    –           فرآیند لقاح و باروری و روشهای پیشگیری از آن

    –           بیماری منتقله از راه مقاربت و چگونگی  پیشگیری از آنها

    –           خود ارضایی، حاملگی، مشاوره در مورد سقط و ابتلا به HIV/ AIDSو پیشگیری از بارداری

    خودارضایی در کودکان

    خودارضایی فقط در افراد بزرگسال دیده نمی‌شود؛ بلکه در میان کودکان و نوجوانان نیز وجود دارد و شاید برایتان جالب باشد بدانید که این امر در کودکان ۲ تا ۵ سال نیز وجود دارد. اما تفاوتی که خودارضایی در کودکان با خودارضایی در بزرگسالان دارد این است که بزرگسالان این کار را کاملاً آگاهانه، با برنامه‌ریزی و با هدف لذت جنسی انجام می‌دهند. اما در کودکان این چنین نیست؛ کودک در سنین بین ۲ تا ۵ سالگی، در حال کشف بدن خود است.

    به همین دلیل در این بین برای اولین بار، آلت تناسلی خود را نیز کشف کرده و به آن دست می‌زند که به این کار اصطلاحا خود لمسی گفته می‌شود. این کار کودک با هدف لذت جنسی انجام نشده و یک رفتار کاملاً غیر ارادی و طبیعی است؛ بنابراین لازم نیست چندان نگران این موضوع باشید. اما نگران نبودن به این معنی نیست که هیچ اقدامی برای این کار انجام نداده و بگذارید کودک به کار خود ادامه دهد. بلکه شما باید یک برخورد مناسب و درست در این خصوص داشته باشید.

    باید دقت کنید که هر برخوردی که شما در این مورد انجام دهید، می‌تواند زمینه‌ساز انجام یا عدم انجام خودارضایی در سنین بالاتر کودک شود. باید آگاه باشید که رفتارهایی مانند تنبیه، تحقیر، دعوا کردن و یا ایجاد احساس شرم در کودک، رفتارهای بسیار غلط و آسیب‌زننده هستند. در چنین شرایطی پدر و مادر باید بتوانند قوانین تربیت جنسی را به کودک توضیح دهند. به طور مثال والدین باید کودک را آگاه کنند که در مجموع اگر گاهی به اندام خصوصی خود دست می‌زند، ایرادی ندارد؛ اما همه جا نباید این کار را انجام دهد.

    باید به او توضیح دهید که زمانی که در توالت یا حمام است و برای شستن، می‌تواند به آلت خود دست بزند. اما در معرض دید دیگران، پارک، مدرسه، مهد کودک، مهمانی و …، نباید این کار را انجام دهد. بسیاری از روانشناسان اعتقاد دارند که گاهی حتی لازم نیست چیزی بگویید. فقط یک نگاه عادی و بدون هیچ گونه احساسی اعم از عصبانیت و یا تعجب، می‌تواند کودک را از این کار باز دارد.

    اما اگر کودک این کار را جلوی جمع انجام داد، باید به آرامی و به طوری که دیگران متوجه نشوند، قوانین جنسی که قبلاً آموزش داده‌اید را به او یادآوری کنید. اما اگر خود لمسی در کودک به طور مداوم تکرار شد و یا رفتارهای نامناسب‌تری از او دیدید، حتماً باید از یک روانشناس کودک کمک بگیرید؛ به طور مثال اگر مشاهده کردید که کودک آلت خود را با اشیاء نرم مانند بالشت می‌مالد، یا کارهایی می‌کند که به کارهای جنسی بزرگسالان شباهت دارد، حتماً باید این قضیه را از طریق یک روانشناس کودک پیگیری کنید.

    من چطوری به دنیا آمدم؟

    “مامان من چطوری به دنیا اومدم؟”، “آدم‌ها از کجا میان؟”، “خانم‌ها چطوری حامله میشن؟”. یکی از مسائلی که در تربیت جنسی کودکان و نوجوان مطرح می‌شود، کنجکاوی آنها نسبت به نحوه بچه‌دار شدن و به دنیا آمدن نوزادان است. حتماً شما هم به عنوان مادر یا پدر، از این قبیل سوالات از کودک خود شنیده‌اید. معمولاً این نوع سوالات از حدود ۴ سالگی در ذهن کودک شکل می‌گیرند.

    کودکان در این سن کنجکاو می‌شوند در مورد نحوه باردار شدن خانم‌ها و به دنیا آمدن نوزادان بدانند. در مواجهه با چنین سوالاتی، نباید نگران شوید‌. پرسیدن این سوالات در کودکان به‌خصوص کودکان زیر ۵ سال، کاملاً عادی است. اما بهتر است در مورد منشا این سوال و اینکه چرا کودک این سوال در ذهنش شکل گرفته و در مورد آن کنجکاو شده است، جستجو کنید.

    به هیچ عنوان از جواب‌های دروغ و یا غیر واقعی استفاده نکنید؛ به طور مثال داستان مرسوم لک‌لک‌ها، دعا کردن پدر و مادر، خریدن نوزادان و … را برای آنها تعریف نکنید؛ زیرا این موارد می‌توانند سیکل طبیعی تحول جنسی کودک را دچار اختلال کنند. این یک موضوع طبیعی است که کودک بخواهد از این موضوع که قبل از به دنیا آمدن کجا بوده و چه می‌کرده، مطلع شود.

    یکی از بهترین اقداماتی که می‌توانید در این زمینه انجام دهید، این است که از طبیعت کمک بگیرید؛ به طور مثال به او بگویید که تولید مثل یک موضوع عادی در تمام موجودات زنده اعم از انسان و حیوان است. مثلا حیواناتی را که به تازگی تولید مثل کرده‌اند را به او نشان دهید. سپس فرایند لقاح را با توضیحاتی ساده و قابل فهم و به صورت کاملاً مختصر برای او توضیح دهید. به او بگویید که برای این کار پدر و مادر هر دو باید حضور داشته باشند.

    دقت کنید وقتی که در مورد لقاح صحبت می‌کنید، به هیچ عنوان نباید در مورد اعمال جنسی، لذت جنسی و معاشقه صحبت کنید. کتاب‌های مناسبی وجود دارند که به شما در مورد تربیت جنسی کودکان کمک می‌کنند و گزینه مناسبی برای توضیح لقاح اسپرم و تخمک هستند. به کمک این کتاب‌ها می‌توانید به کودک توضیح دهید که برای به وجود آمدن بچه، یک قسمت از بدن مرد و یک قسمت از بدن زن باید با هم ترکیب شوند. همچنین در مورد مراحل رشد جنین در رحم مادر، توضیحات ساده‌ای را به او بدهید.

    مثلاً با زبان ساده به او بگویید مثل یک دانه گیاه که در خاک می‌کاریم و در آن رشد می‌کند، نوزاد هم در قسمتی از بدن مادر که رحم نام دارد باید رشد کند. در مورد نحوه به دنیا آمدن نوزاد نیز کافی است به او بگویید این کار را دکتر انجام می‌دهد و برای انجام آن، باید به بیمارستان برویم‌. حواستان باشد که در مورد سختی‌های دوران بارداری و دردهای هنگام زایمان و بعد از آن، به کودک چیزی نگویید؛ زیرا ممکن است کودک برای موضوع احساس گناه کند.

    به یاد داشته باشید که تربیت جنسی کودکان و نوجوانان یکی از مسائل بسیار مهمی است که والدین باید به آن توجه داشته باشند؛ زیرا چه بخواهید چه نخواهید، از یک سن به بعد سوالاتی در ذهن کودک شکل می‌گیرد. اگر این سوالات به نحو درستی پاسخ داده نشوند، ممکن است نتایجی منفی برای کودک به همراه داشته باشند. به طور مثال اگر جواب کودک را ندهید یا با او با خشونت برخورد کنید، ممکن است او جواب سوالاتش را از منابع دیگری جستجو کند که کاملاً به ضرر او باشد.

     

    سخن پایانی

    در این مقاله از اهمیت تربیت جنسی کودکان و نوجوانان گفتیم؛ آموزش جنسی به کودکان، موجب سلامت جنسی، جسمی و روحی آنها خواهد شد. کودکانی که در مورد عضو خصوصی، حریم شخصی و مسائل جنسی، متناسب با سن خود یاد گرفته باشند، بیشتر از سایر کودکان می‌توانند دست افراد متعرض را از خود دور کنند. اما متاسفانه در فرهنگ ما ایرانیان، آموزش و تربیت جنسی یک تابو محسوب شده و هنوز هم افراد بسیاری هستند که از آموزش این مسائل به کودکان خود، خودداری می‌کنند.

    تربیت جنسی کودکان مسئله‌ای است که نه باید از آن بترسید و فرار کنید و نه باید نسبت به آن بی‌تفاوت و بی‌اهمیت رفتار کنید. کودک از لحظه تولد خود وارد اجتماع شده و با افرادی غیر از پدر مادر و اعضای خانواده خود در ارتباط است؛ پدربزرگ، مادربزرگ، خاله، عمو، عمه، دایی، فرزندان آنها، دوست، همسایه و … . متاسفانه شواهد نشان داده‌اند که بسیاری از تعرض‌های جنسی به کودکان، توسط افراد نزدیک به کودک انجام می‌گیرند.

    پس اهمال و سستی والدین در این رابطه می‌تواند آسیب‌های جدی به کودک وارد کند. مطالعه خود را در این زمینه بالا برده و به کودک یاد بدهید که در صورت مواجهه با رفتارهای ناشایست، حتماً این موضوع را به شما اطلاع بدهد. در صورتی که نتوانید آنطور که باید و شاید این کار را انجام دهید، حتماً از روانشناسان کودک کمک بگیرید.

     

     

     

    برای استفاده از خدمات روانشناسی و روانپزشکی در زمینه آموزش جنسی کودکان، خانواده، مشاوره فردی و اختلالات روانی و تعیین نوبت ویزیت با متخصصان مرکز با شماره های زیر تماس بگیرید

    02122636858 –  09212773724

    میانگین امتیازات ۵ از ۵
    از مجموع ۱ رای
    مقالات مرتبط
    1 نظر
    1. سمیرا می گوید

      سلام من مادر یک پسر ۶ ساله هستم یک بار بوبولشو قلقلک دادم ولی بعد از اون اثری از خودارضایی نبود و نه حتی عوامل دیگه به نظرم هر چه با بچه ها راحت تر باشند بهتره این مسائل رو اینقد بزرگ نکنیم

    ارسال نظر

    آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.