علل لجبازی کودکان
1- روش تربیتی نادرست: به نظر ما در مواردی روش تربیتی پدر و مادر به گونه ای است که از فرزندان خود افرادی پر مدعا، سلطه جو و رنج آفرین بعمل می آورند که می تواند یکی از علل لجبازی کودکان به حساب آید.
اعمال مهر و محبت شان در باره فرزندان به گونه ای است که بچه ها این احساس را دارند که پدر و مادر چون کلفت و نوکر آنها هستند و هر چه را که بخواهند و باید برآورده شود. بدیهی است چنین کودکانی هنگامی که با منع هائی مواجه گردند تلاش می کنند با تمام قدرت در برابر آن ایستاده و به هر صورتی که ممکن باشد به خواسته خود دست یابند حتی از راه لجبازی و به ستوه آوردن والدین خود.
2- محیط نامساعد: علل دیگر لجبازی کودکان می شود به محیط نامساعد اشاره کرد. در مواردی کودک از وضع خانواده و زندگی و جریان آن ناراضی است، درگیری ها و بگومگوهای والدین و روابط خصمانه شان برای کودک غیر قابل تحمل است. او قدرت و جرأت آن را ندارد که در این رابطه اعتراض کند و یاحرفی بزند. به همین دلیل با سرکشی و خشم خود و با بهانه گیری ها و لجبازیها خود را آرامش می بخشد. هرگاه روابط خانوادگی مسالمت آمیز گردد کودک احساس شادی کرده و لجبازی ها کاهش می یابد.

3-گلایه و شکایت والدین: گفتیم که روش تربیتی برخی از والدین به گونه ای است که فرزندانشان مستبد و خودخواه بار می آیند و به حرف های پدر و مادرشان اصلا توجه نمی کنند. پدران و مادران ضعیف در برابر این وقایع و جریانات به جای اینکه موضعی شایسته اتخاذ کنند سر از گله و شکایت در می آورند و یا از بخت بد خود شکایت کرده و به خود نفرین می فرستند. این سبب خواهد شد که کودک بر جرأت و جسارت خود بیفزاید و نقطه ضعف آنها را بهتر و بیشتر بشناسد و بر عزم خود راسخ تر و در نتیجه لجبازی کودکان را افزایش دهد.
4- خشونتها: ما پدران و مادرانی را می شناسیم که در برخورد خود با کودکان خشونت می ورزند، به دلیل آنکه آنها لوس و بی بند و بار نشوند. این خشونت ها که بطور مکرر صورت می گیرد موجبات انحراف کودکان از وضع عادیشان فراهم آورده و زمینه را برای تشدید لجبازی فراهم می آورد. حال اگر این خشونت ها به عللی در فاصله ای بسیار اندک باشد وضعش از بد بدتر شده و ناراحتی کودک را چند برابر خواهد کرد.

5- کتک کاری ها: پدران و مادرانی هستند که در فاصله ای اندک تغییر روش داده و پس از چند سالی که با لجبازی های کودکان ساخته اند تصمیم می گیرند موضع دیگری در قبال کودک بگیرند. غافل که کودک به این مسأله عادت کرده و محال است که یک شبه اصلاح گردد. آنها با کتک کاری های جدید خود سعی دارند کودک را آرام کنند غافل از این که کتک کاری ها زمینه را برای لجبازی های بیشتر او فراهم می آورد. اگر آنها تدریجا به این امر اقدام می کردند موفقیت ها به مراتب بیشتر بود تا به صورتی آنی و ناگهانی.
6- وضع مزاجی نامناسب: گاهی کودکان سر از لجبازی و خشم در می آورند به دلیل اینکه وضع مزاجی طبیعی و مناسبی ندارند. بررسی هائی علمی نشان می دهند که وضع مزاجی انسانها می تواند از عواملی باشد که در رفتارها تأثیر می گذارد. مثل اختلالات در گوارش، دردهای مداوم و…

7- معاشرتهای ناروا: در بدرفتاری و لجبازی کودکان عوامل بسیاری دامن می زنند که از جمله آنها دوستان نامناسب و بدآموزند. حالات و رفتار کودکان سرایت کنند است. شما می بینید که عواطف کودکان به یکدیگر اثر می گذارند، خنده و گریه شان، شادی و غمشان، لجبازی و اطاعتشان. کودکی که دوستان لجبازی دارد در واقع به نوعی لجبازی را از آنها یاد می گیرد که خود می تواند علل لجبازی کودکان باشد.
۸- امرونهی های مکرر: دیده شده که عامل بسیاری از نافرمانیها خود پدر و مادر بوده اند زیرا به کودکان دستوراتی داده اند بدون اینکه در یابند آیا آن دستورها قابل تبعیت بوده اند یا نه. در نتیجه کودکان سر از مخالفت و خشم در می آورند و در صورت تنبیه وضعشان از بد بدتر می شود و بهانه جوئی هایشان زیادتر می گردد.
موارد دیگری هم هستند که به حساب همین عوامل و شرایط می آیند از جمله خستگی مداوم، دلسردی های گوناگون، وجود رنجی در درون، بی حوصلگی های ناشی از کسالت عصبی و یا شکست های مداوم. وجود دلهره ها و اضطرابات به هر علت و… که می تواند از علل لجبازی کودکان باشند.
شیرین عبداللهی روانشناس بالینی کودک و نوجوان
متخصص در درمان اختلالات رفتاری و هیجانی
مقالات مرتبط
تکنیک های مقابله با لجبازی و قشقرق کودکان
با کودکان بدقلق و لجباز چگونه رفتار کنیم؟
روش های صحیح رفتار با کودکان
دلایل نق زدن کودکان
اختلال نافرمانی مقابله ای (ODD) در کودکان
با لچبازی و نافرمانی کودکم چکار کنم؟
راههای کم کردن نافرمانی و لجبازی در کودکان
بازتاب: علت ترس کودکان چیست؟آیا ترس کودکان درمان شدنی است؟ - مرکز مشاوره کودک و خانواده بوجیکا