تا حدود 3 سال پیش، فکر میکردم یک آدم عادیم، آدمی که وقتی توی چشماش نگاه میکنی فکر میکنی داره به حرف‌هایت گوش میده در حالی که ذهنش بدون اجازه خودش به همه چیز و همه کس اطرافش پرت میشه. جزء آن دسته از افرادی بودم که خودشون رو هنوز توی ساعت 3 صبح بیدار میبینن و منتظر روز آینده هستن، مشتاق انجام کاری هستن اما واقعاً نمیتونن تصمیم بگیرن که دنبال چه چیزی باید باشن. جزءآن دسته از افرادی بودم که نمیتونن به مدت بیش از چند سال به یک نوع کار ثابت ادامه بدن. کسی بودم که پروژهای روشروع میکنه،
سپس پروژه دیگری را شروع میکنه، سپس پروژه دیگری را شروع میکنه در آخر هم نمیتونه به یاد بیاره که چه کار میکرده. زندگی من به شکلی نامنظم عجیب و غریب کار می‌کرد و من کاملاً خوشحال بودم که دارم مسیر زندگی را با موفقیت از بقیه تقلید می‌کنم… تا اینکه:
خستگی ناشی از نخوابیدن و تلاش برای حفظ همه چیز، سراغم اومد.
هر بار که سعی میکردم تمرکز کنم نمیتونستم.
هنگام صحبت با دوستان و خانواده و هنگام برخورد با مشتریان/افراد شروع به بحث میکردم و توی حرفشون میپریدم.
حافظه کوتاه مدت من شروع به ناتوانی کرد.
من به شدت احساساتی شدم و متوجه شدم که دارم توجه همه اطرافیانم رو از دست میدم.
ولی خوشبختانه تونستم به موقع از یک روانپزشک از بوجیکا وقت ملاقات بگیرم که متوجه شدن من اختلال ADHD دارم و شروع به درمان دارویی (درمان محرک) و رفتار درمانی کردم. این روش‌های درمانی واقعاً به من کمک کرد تا دوباره به مسیر زندگی عادیم برگردم و حالا می‌تونم وظایفم را بدون خستگی کامل انجام بدم.
حالا می دونم که در مسیر درستی هستم. راه سختی برای درمان بیش فعالی بزرگسالان که من به اون مبتلا هستم دارم و میدونم که سخت باید بجنگم تا به طور مداوم به سمت جلو پیش بروم، همسرم هم که در تمام این مدت سنگ صبور من بوده ، خوشبختانه مدام به من یادآوری میکنه که چقدر پیشرفت کردم و چه دستاوردهایی از زمان تشخیص بیماریم به دست آوردم.
بسیاری از مردم قطعا نام ADHD را شنیدن. ممکنه این اصطلاع شما را به یاد بچه‌هایی بیاندازه که در توجه کردن مشکل دارند یا بیش فعال یا تکانشی هستن. بزرگسالان هم می تونن نقص توجه و بیش فعالی یا همون ADHD رو داشته باشند. ولی مشکل تعداد کمی از بزرگسالان تشخیص داده و درمان بیش فعالی بزرگسالان روشون انجام میشه بقیه بدون تشخیص بیماریشون به زندگیشون به سختی ادامه میدن.
هر بزرگسالی که ADHD داشته باشه مسلما در کودکی هم آن را داشته است. بعضیا ممکنه تشخیص داده شده و اونو شناخته باشن. اما بعضیا هم ممکنه در دوران جوانیشون تشخیص داده نشده باشن و بعداً توی زندگیشون متوجه این بیماری بشن. در حالی که بسیاری از کودکان مبتلا به ADHD با این بیماری رشد میکنن و بزرگ میشن، ولی حدود 60٪ از اونا ممکنه توی بزرگسالی هم همچنان این بیماری رو داشته باشن، به نظر میرسه ADHD بزرگسالان مردان و زنان را به یک اندازه تحت تأثیر قرار میده. اگر درمان بیش فعالی بزرگسالان انجام نشه میتونه توی خیلی از جنبه‌های زندگی روزمره افراد از جمله روابط آنها تداخل ایجاد میکنه.
هیچ درمانی قطعی برای درمان بیش فعالی بزرگسالان وجود ندارد ولی اگر پزشکتون بگه که شما این بیماری رو دارید، انقدر با هم کار خواهید کرد تا یک برنامه درمانی مخصوص به خودتون ایجاد کنین.
علائم ADHD بیش فعالی بزرگسالان
عدم تمرکز
عدم تمرکز، بارزترین علامت ADHD هست، طوری که توجه کردن به حرف دیگران برای فرد مشکله. همچنین به این معنیه که:
- به راحتی حواسشون پرت میشه
- به هنگام صحبت با دیگران، گوش دادن به حرف دیگران براشون سخته
- جزئیات رونادیده میگیرن
- کارها یا پروژه‌ها رو نادیده میگیرن
هایپرفوکوس یا تمرکز بیش از حد
طبق یک مطالعه کوچک در سال 2020، افراد مبتلا به ADHD اغلب به راحتی حواسشون پرت میشه. اونا همچنین ممکنه چیزی به نام هایپرفوکوس هم داشته باشند. یک فرد مبتلا به ADHD میتونه چنان در چیزی غرق بشه که از هر چیز دیگری در اطراف خودش بی‌خبر بشه. این نوع تمرکز باعث از دست دادن زمان و نادیده گرفتن اطرافیان میشه و این میتونه منجر به سوء تفاهم در رابطه بشه. پس قبل از اینکه این مشکل به زندگی و روابطتون لطمه بزنه بهتره درمان بیش فعالی بزرگسالان رو مهم بگیرید و درمان رو شروع کنین.
بی برنامه گی
زندگی ممکنه بعضی وقتا برای همه چالش برانگیز به نظر برسه. اما فردی که ADHD داره ممکنه در مقایسه با کسی که ADHD نداره، تجربیات زندگی چالش برانگیزتری داشته باشه. این میتونه نگه داشتن همه چیز را در جای مناسب برای اونا دشوار کنه. یک بزرگسال مبتلا به ADHD ممکن است برای مدیریت مهارت‌های سازمانی خودش مشکل داشته باشه. این میتونه شامل سختی در پیگیری وظایف و اولویت‌بندی منطقی اونا بشه.
نگرانی های مدیریت زمان
این نگرانی شبیه به تجربه بی‌نظمی و بی‌برنامه‌گی هست که عنوان کردیم. بزرگسالان مبتلا به ADHD اغلب مدیریت موثر زمان خودشون رو سخت و دشوار میدونن. اونا ممکنه کارهاشونو مدام به تعویق بندازن، نتونن توی آینده و یا گذشته شون تمرکز داشته باشن، برای همینه که توجه به درمان بیش فعالی بزرگسالان خیلی از اهمیت بالایی برخورداره.
حتما بخوانید: بیش فعالی در بزرگسالان | مرکز درمان بیش فعالی بزرسالان
فراموشی
فراموش کردن بعضی چیزا توی همه افراد یه امر طبیعیه ولی این مشکل برای افراد دارای ADHD بیشتر اتفاق می افته که شامل فراموش کردن مرتب جایی باشد که چیزی را قرار دادید یا فراموش کردن تاریخ‌های مهم زندگی باشه. گاهی وقتافراموشی میتونه آزاردهنده باشه، اما نه به حدی که باعث ایجاد اختلالات جدی بشه. نکته اصلی اینه که فراموشی میتونه بر شغل و روابط تأثیر بگذاره پس بهتره هر چی سریعتر از یک روان درمانگر برای درمان بیش فعالی بزرگسالان کمک بگیرن.
تکانشگری
تکانشگری در فرد مبتلا به ADHD میتونه به روش‌های مختلفی ظاهر بشه، از جمله:
- قطع کردن حرف دیگران در حین صحبت
- نامناسب بودن از نظر اجتماعی
- عجله داشتن برای انجام وظایف
- اقدام کردن به کاری بدون توجه به عواقب آن
تصور منفی از خود
بزرگسالان مبتلا به ADHD اغلب نسبت به خودشون بیش از حد انتقادی هستن که میتونه منجر به یک تصویر منفی از خود بشه.
حتما بخوانید: بیش فعالی در پسران و دختران چه تفاوت هایی باهم دارند؟
بی انگیزگی
در حالی که ممکنه برای انجام همه کارها به یکباره آماده باشین، از طرفی هم ممکنه احساس بی‌انگیزگی کنین.
بی قراری و اضطراب
به عنوان یک بزرگسال مبتلا به ADHD، ممکن است احساس کنید اشتیاق شما برای ادامه حرکت و انجام کارها میتونه منجر به ناامیدی شما بشه، زمانی که نمیتونین کاری را فورا انجام بدین، این منجر به بی‌قراری و اضطراب شما میشه که ممکنه شما رو از انجام اون کار ناامید کنه. از علائم بی قراری و اضطراب در افراد مبتلا به ADHD میتونیم به حرکت مکرر، ضربه به دست یا پا، جابجا شدن مداوم روی صندلی، سخت بودن یکجا ثابت نشستن اشاره کنیم.
حتما بخوانید: بیش فعالی و اضطراب چگونه درمان می شوند
از سایر نشانه‌های این مشکل میشه به موارد زیر اشاره کرد:
خستگی: که بیشتر به دلیل بیش فعالی، اختلال خواب، تلاش مداوم برای تمرکز یا عوارض جانبی مصرف برخی داروها برای درمان بیش فعالی بزرگسالان اتفاق میفته.
نگرانی های سلامت جسمانی: علائم ADHD که ممکنه روی توانایی شما برای حفظ سلامت جسمانیتون تأثیر بگذارد عبارتند از: تکانشگری، کمبود انگیزه، نگرانی‌های عاطفی، بی‌برنامه‌گی، استرس و اضطراب.
نگرانی‌های حفظ روابط: بزرگسالان مبتلا به ADHD اغلب ممکنه در روابط خودشون خواه از نوع عاطفی باشه یا حرفه‌ای دچار مشکل بشن.
سوء استفاده از مواد: بزرگسالان مبتلا به این عارضه بیشتر از سایرین احتمال سوء مصرف مواد رو دارن که ممکنه شامل استفاده از الکل، تنباکو وداروهای دیگه باشه که بخوان روی بهبود تمرکز، بهبود خواب و رفع اضطرابشون اثر بگذاره.
بهترین گزینه های درمان ADHD چیست؟
داروهای ADHD
دارو اغلب بخش مهمی از درمان بیش فعالی بزرگسالان هست. برای گرفتن بهترین تصمیم، شما و پزشکتون توی مجموعه بوجیکا با هم کار میکنید تا تصمیم بگیرید که آیا دارو گزینه خوبی برای شما هست یا نه. شما و پزشکتون تعیین خواهید کرد که برای درمان بیش فعالی بزرگسالان چه نوع دارویی ممکنه بهترین باشه. دو نوع اصلی از داروهای ADHD محرک و غیر محرک هستند.
محرک های سیستم عصبی مرکزی
محرک‌های سیستم عصبی مرکزی (CNS) رایج‌ترین دسته از داروهای ADHD هستند. این داروها با افزایش مقدار مواد شیمیایی مغز به نام دوپامین و نوراپی نفرین عمل میکنن. در افراد مبتلا به ADHD، این نوع محرک‌ها اثر آرام بخش متناقضی ایجاد میکنن. این منجر به کاهش بیش فعالی و بهبود دامنه توجه در بسیاری از افراد میشه. این اثر تمرکز شما را بهبود میبخشه و به تمرکز بهتر کمک میکنه.
محرک‌های رایج CNS که برای درمان بیش فعالی بزرگسالان استفاده میشن عبارتند از:
محرک‌های مبتنی بر آمفتامین (Adderall، Dexedrine، DextroStat)
دکسترومت آمفتامین (دزوکسین)
دکس متیل فنیدات (فوکالین)
متیل فنیدات (کنسرتا، دیترانا، متادیت، ریتالین)
حتما بخوانید: نوروفیدبک و بیش فعالی (ADHD)
داروهای غیر محرک
وقتی پزشک شما متوجه بشه که داروهای محرک برای درمان بیش فعالی بزرگسالان شما موثر نبوده یا عوارض جانبی داشته داروهای غیرمحرک رو پیشنهاد میکنه. بعضی از داروهای غیر محرک با افزایش سطح نوراپی نفرین در مغز کار میکنن. تصور میشه که نوراپی نفرین به توجه و حافظه کمک میکنه. این درمانهای غیر محرک عبارتند از:
- اتوموکستین (Strattera)
- داروهای ضد افسردگی مانند نورتریپتیلین (Pamelor)
سایر داروهای غیر محرکی که میتونه به درمان بیش فعالی بزرگسالان کمک کنه میشه موارد زیر رو نام برد که به بهبود حافظه هم کمک میکنن:
- گوانفاسین (Intuniv)
- کلونیدین (کاپوای)
سایر درمانهای بیش فعالی بزرگسالان
از سایر روش‌های درمان بیش فعالی بزرگسالان میشه موارد زیر رو نام برد:
روان درمانی
انواع مختلفی از روان درمانی وجود دارد که میتونه راهی برای مدیریت بهتر علائم ADHD رو برای شما فراهم کنه.
به عنوان مثال، روان درمانی با کمک روان درمانگرهای کلینیک بوجیکا میتونه در وادار کردن شما به بروز احساسات خود در مواجهه با ADHD مفید باشه یا به شما در مدیریت بهتر روابطتتون با سایر بزرگسالان کمک کنه. در روان درمانی، ممکنه بتونید الگوهای رفتاری خودتون را کشف کنید و یاد بگیرید که چگونه در آینده انتخاب‌های سالم‌تری داشته باشید.
رفتار درمانی
هدف از رفتار درمانی اینه که به افراد یاد بده چطور رفتارهای خودشون روکنترل کنن و سپس آن رفتارها را به طور مناسب تغییر بدن. توی رفتار درمانی که به منظور درمان بیش فعالی بزرگسالان انجام میگیره شما استراتژی‌هایی رو برای نحوه رفتارتون در پاسخ به موقعیت‌های خاص ایجاد میکنین. این استراتژی‌ها شامل نوعی بازخورد مستقیم برای کمک به یادگیری رفتارهای مناسبه،به عنوان مثال، یک سیستم پاداش میتونه برای حمایت از رفتارهای مثبت ابداع بشه.
درمان شناختی رفتاری
درمان شناختی رفتاری (CBT) یک شکل کوتاه مدت و متمرکز بر هدف از روان درمانی است که هدف آن تغییر الگوهای منفی تفکر و جایگزینی آنها با چارچوبی جدید از احساس شما نسبت به خود و علائم ADHD هست. این روش درمانی از روش‌های درمان بیش فعالی بزرگسالان میتونه در بهبود مدیریت زمان و اهمال کاری این افراد موثر واقع بشه.
در آخر اینکه ADHD نوعی از بیماریه که ممکنه زندگی افراد را مختل کند، اما گزینه‌های درمانی زیادی وجود داره که میتونه به شما در مدیریت علائم کمک کنه، پس چه بهتره که مثل من شما هم به کلینیک بوجیکا مراجعه کنین و هر چه سریعتر درمانهای لازم رو بگیرین تا از شر مشکلاتی که این بیماری برای شما ایجاد کرده خلاص بشین.
در ادامه بخوانید:
- درمان قطعی بیش فعالی با نوروفیدبک
- بیش فعالی در بزرگسالان چیست؟
- مدت زمان درمان بیش فعالی | انواع درمان بیش فعالی
- تست شخصیت شناسی
- مدت زمان درمان بیش فعالی